V-Tech Laser 128: "Ανακαλύψτε την εποχή των Laser"

Αναπολώντας τη μέχρι σήμερα  "κομπιουτερική" μου πορεία, δύο πράγματα είναι αυτά που  αυθόρμητα μου έρχονται στο μυαλό. Πρώτον, η φυσική μου ροπή προς τους Atari computers (πράγμα λογικό αφού ήταν και η πρώτη μου αγάπη) και δεύτερον, ο  θαυμασμός μου για ένα άλλο μεγάλο ορόσημο της ιστορίας της πληροφορικής, τον επεξεργαστή 6502 της MOS.

Ξεπλυμένα χρώματα χλωρίνης και γήινες αποχρώσεις της μουστάρδας; Ποτέ στα Atari computers...

Για τα 8bit της Atari δεν ξέρω αν θα μπορούσα μόνο με λίγες λέξεις να περιγράψω τι νιώθω,  αλλά αν ήμουν αναγκασμένος να το πράξω θα έλεγα ότι,  αν και αντιπροσώπευαν επάξια το καινοτόμο πνεύμα του κυρίου Miner (με πληθώρα νεωτερισμών και hardware ευκολίες), παρόλα αυτά είχαν και έντονα τα σημάδια της γήρανσης (ανήκοντας ουσιαστικά σε προηγούμενη γενιά 1979),  με τις  αναλύσεις της οθόνης να ακολουθούν ξεπερασμένα και μη χρηστικά πια πρότυπα ενώ και ο ενσωματωμένος Basic interpreter έδειχνε  να χρήζει  και αυτός κάποιας ανανέωσης.

Ο MOS 6502. Αν δεν υπήρχε αυτός ίσως να μην υπήρχε Commodore, Atari και Apple (τουλάχιστον όπως  τις γνωρίσαμε).

Ο MOS 6502 από την άλλη όταν παρουσιάστηκε το 1975 (ως ο από μηχανής θεός) ήταν ο πρώτος μικροεπεξεργαστής χαμηλού κόστους (περίπου 20-25 δολάρια το κομμάτι!!!) τη στιγμή που ο αντίστοιχος ανταγωνισμός της Intel (8080) και motorola (MC6800) κόστιζε εξωφρενικά φτάνοντας ακόμα και τα τα 300 δολάρια!!!  Μπορείτε εύκολα να καταλάβετε  ότι  η γέννηση του είχε σαν άμεσο αποτέλεσμα να συμπαρασυρθούν δραματικά προς τα κάτω οι τιμές των μελλοντικών μικροϋπολογιστών,  ανοίγοντας  επιτέλους για πρώτη φορά  το δρόμο ώστε ολοκληρωμένες υλοποιήσεις όπως ο PET και αργότερα ο VIC (αλλά και κονσόλες όπως της Atari) να έρθουν επιτέλους κοντά στον καθένα! Πολλοί ήταν οι κατασκευαστές που έσπευσαν να εντάξουν  το διαμαντάκι της MOS σε υπολογιστικές υλοποιήσεις  ανάμεσα τους  και αυτές της  Apple, Acorn, Commodore και φυσικά τα 8bit Atari  (οι δύο έρωτες μου απαντούν σε αυτή την  τελευταία υλοποίηση). Εδώ θα ήθελα  να αναφέρω ότι εξαιτίας κάποιων γεγονότων, με διακατέχει και ένας σταθερά αμερικανο-κεντρικός  κομπιουτερικός προσανατολισμός και πιστέψτε με δεν έχω απολύτως κανένα πρόβλημα με αυτό!

Βρε που σε είδα...βρε που σε είδα!!!! Οι Laser δεν ήταν ποτέ άγνωστοι στη χώρα μας! Όσοι από εσάς είσαστε τότε μέσα στα πράγματα θα τον έχετε πετύχει σε κάποιο Pixel. Πάνω δεξιά βλέπετε το Laser compact  PC-XT που δανείζεται το κέλυφος του LASER 128!!!

Φανταστείτε τώρα μετά από όσα σας είπα, πως ένιωσα όταν έπεσε ξαφνικά στα χέρια μου ένας άγνωστος (σε εμένα) υπολογιστής που διαθέτει μια CPU  της σειράς  που λέγαμε πριν ( εξέλιξη του 6502) και ήταν κατά κάποιο τρόπο αντίπαλος των μικρών 8bit Atari! Ο LASER 128, είναι ομολογουμένως  ένα πολύ όμορφο micro που δραστηριοποιήθηκε κυρίως στον βορά της απέναντι πλευράς του ατλαντικού. Ο νεοφερμένος επισκέπτης λιγομίλητος δεν διαμαρτυρήθηκε στιγμή για τις πολλές ερωτήσεις μου! Τον τοποθέτησα προσεκτικά  στο γραφείο μου και αφού τον περιεργάστηκα ομολογουμένως με λίγο αδιάκριτο τρόπο, προσπάθησα για μια πρώτη γνωριμία! Κοιτάζοντας την εξωτερική μορφή του, ομολογουμένως αισθάνθηκα ότι ο φίλος μας εκπέμπει μια αλλόκοτη αύρα μεγαλοπρέπειας καθώς αυτό το micro μου έβγαζε κάτι "πιο επαγγελματικό" από αυτά που μέχρι τώρα είχα συνηθίσει.

Άρτια ποιότητα κατασκευής και εξαιρετική αισθητική δίνουν σε αυτό τον micro μια αίσθηση μεγαλοπρέπειας που δε συναντάς συχνά σε κάποιο home computer.

Μια γρήγορη ματιά στο Internet, και το αποτέλεσμα   επιβεβαίωσε τις αρχικές μου υποψίες! Ο Laser  δεν ήταν σαν τα άλλα micros που ήξερα, είναι ένας, Apple IΙc κλώνος!!! Θεέ μου!! Το ενδιαφέρον μου χτύπησε τώρα κόκκινο καθώς δεν είχα ποτέ μου ουδεμία στενή επαφή με κανένα εκπρόσωπο του μήλου ως τώρα   και συνεπώς οι γνώσεις μου γύρω από τα συγκεκριμένα μοντέλα ήταν πρακτικά μηδαμινές!

Κάνει καλό στην υγεία!

Η δεκαετία του 1970 λοιπόν, μπορούμε να πούμε ότι γέννησε  το home computing,  με  διαφόρων ειδών πρώιμα υπολογιστικά συστήματα  να κυκλοφορούν  αρχικά  υπό τη μορφή κιτ!!! Η ιδέα της κατασκευής υπολογιστών   για χομπίστες  ήταν  ακόμα για τους πολλούς   έννοια σχεδόν ανύπαρκτη που μόλις είχε  αρχίσει να ωριμάζει  στο μυαλό λίγων ανθρώπων που είχαν τις γνώσεις και την κατάρτιση. Η κατασκευή σε μαζική παραγωγή  chips όπως αυτά των μικροεπεξεργαστών και των ολοκληρωμένων μνήμης έδιναν   ίσως για πρώτη φορά- χειροπιαστές ελπίδες ότι η ύπαρξη ενός οικιακού υπολογιστή στο υπόγειο του κάθε σπιτιού γίνονταν τώρα   μια αρκετά ρεαλιστική προοπτική.

Κάπου εκεί χρονικά, ένας ανήσυχος νεαρός, ο κύριος Gary Wozniak "πάλευε" στο γκαράζ του σπιτιού του να φτιάξει το δικό του προσκοπικό υπολογιστή. Σύντομα κατάλαβε ότι η έλευσις του νέου MOS 6502 ήταν μιας πρώτης τάξης ευκαιρία ώστε να ρίξει το συνολικό  κόστος (σε σχέση με τον πανάκριβο Motorola mc6800) και έτσι ο πρώτος Apple 1 γεννήθηκε κάπου το 1976! Την επόμενη χρονιά ακολούθησε το βελτιωμένο σε όλα τα σημεία Apple II που κέρδισε την ευρεία αποδοχή ως ένας από τους πιο πετυχημένους υπολογιστές που έγιναν ποτέ! Μια βελτίωση του, η Apple II+ ακολούθησε,  για να καταλήξουμε στο επαγγελματικού προσανατολισμού Apple III. Αργότερα το 1983 βλέποντας ότι οι σειρές Apple II και Apple II+ είχαν τεράστια αποδοχή (πουλώντας μαζί σχεδόν ένα εκατομμύριο κομμάτια) αποφασίζει να βγάλει μια βελτιωμένη έκδοση την Apple IIe.

Κάπου εδώ πρέπει να αναφέρω την μαζική εισβολή των Apple ΙΙ κλώνων (Π.χ. Laser128) που άρχισε όταν οι εταιρίες μυρίστηκαν το χρήμα και προσπάθησαν να προσεταιρισθούν  μέρος αυτής της τρομερής αγοράς. Περιττό να αναφέρουμε ότι πολλοί από αυτούς κατέληξαν στις δικαστικές αίθουσες πληρώνοντας στην Apple τεράστιες αποζημιώσεις! Το 1984 ήρθε και το Apple IΙc ως μια φορητή βελτιωμένη υλοποίηση! Τέλος, το 1988 ήταν χρονιά ορόσημο για τη σειρά αφού κυκλοφόρησε το Apple IIc+ που έμελε και να είναι το τελευταίο 8bit της εταιρίας. Εμάς στην περίπτωση του Laser θα μας απασχολήσουν οι άμεσοι ανταγωνιστές του,  τα Apple IIe και Apple IIc.

Πρέπει να παραδεχτείτε ότι ο Laser 128 είναι ένας πολύ όμορφος micro! Δεξιά διακρίνεται το 5 1/4" Disk Drive!

Ξέροντας  γενικά από το παρελθόν ότι  η προσπάθεια αντιγραφής εκτός από νομικά προβλήματα παράγει  συνήθως και φθηνά ανάξια τις περισσότερες φορές της προσοχής  κακέκτυπα, δεν κρύβω ότι είχα μια  μεγάλη δόση δυσπιστίας για αυτό το μηχάνημα!  Ευτυχώς όμως, αποδείχθηκε ότι  η περίπτωση του Laser  δεν  επιβεβαιώνει αυτόν  τον κανόνα,  αφού η Video Technology (V-Tech) φρόντισε κατά την κατασκευή του να είναι  πολύ καλά διαβασμένη!!! H εταιρία  λοιπόν από το Hong-Kong (που ειδικευόταν γενικά στις δημιουργίες computer κλώνων), φαίνεται ότι είχε πάρει  από καιρό το μάθημα της αφού πολλές ήταν οι προηγούμενες απόπειρες κατασκευής παρόμοιων μηχανημάτων.  Από πλευράς νομικών προβλημάτων η υλοποίηση ήταν "καθαρή" αφού  η εταιρία  κυριολεκτικά βαδίζοντας  με το σταυρό στο χέρι ακολούθησε την  νόμιμη οδό σχεδιάζοντας ουσιαστικά από το μηδέν τη ROM του μηχανήματος ξεπατικώνοντας νομότυπα  τις λειτουργίες του Apple II. Το δεύτερο σοκ "νομιμοφροσύνης" ήρθε αμέσως μετά όταν η V-tech έκλεισε συμφωνία με την Microsoft (δημιουργό της Apple soft Basic)  αποκτώντας  μια  νόμιμη "αντιγραφή" της ίδιας Basic που έκρυβαν μέσα τους τα μήλα!!!

Ο όμορφος κάτω από τον πρωινό αθηναϊκό ήλιο! Παρατηρήσατε κάτι; Μα βέβαια!! Ο Laser μπορεί να ρευματοδοτηθεί απευθείας  από το αντίστοιχο  τροφοδοτικό του Apple IIc!!!

Αναλύοντας λίγο  αυτή τη δεύτερη κίνηση μου έρχεται εύλογα η απορία πως κατόρθωσε μια σχετικά μικρή εταιρία με λίγες συγκριτικά  πωλήσεις να πληρώσει  στη Microsoft ακριβά δικαιώματα; Δεν κατέχω  τις λεπτομέρειες της συμφωνίας των δυο εταιριών, αλλά γνωρίζοντας από παλιά  ότι ο Bill Gates δεν αστειευόταν καθόλου  όταν πρόκειται για χρήματα, εικάζω ότι ίσως εξαιτίας του παρωχημένου της 8bit τεχνολογίας (η αγορά μονοπωλείται πια από τα 16bit μεγαθήρια και λογικά  η ζήτηση γλωσσών για 6502 ήταν πια ανύπαρκτη) η V-tech να ξεμπέρδεψε σχετικά εύκολα πληρώνοντας μικρό αντίτιμο  αγοράζοντας τα δικαιώματα, εν αντιθέσει με τα ποσοστά κεφαλικού φόρου που πλήρωνε αρχικά η Apple (ανά υπολογιστή που πούλαγε!!!  Σημ: Αργότερα η Apple αγόρασε και αυτή τα πλήρη δικαιώματα της  basic)!  Αυτό το σενάριο μου φαίνεται αρκετά πιθανό αφού η V-tech πλήρωσε εν έτη 1988 κάτι προερχόμενο μάλλον από τα αζήτητα ενώ  αντιστοίχως η   Microsoft έβγαλε ότι μπορούσε να βγάλει από ένα project που ουσιαστικά έφτασε στο τέλος του. Δεν γνωρίζω βέβαια την αλήθεια,  η ιστορία θα δείξει! 

Ο γνωστός μυστακοφόρος Ιταλός υδραυλικός κάνει το πέρασμα του από τον Laser!  Αν και το παιχνίδι δεν υποστηρίζει scrolling παρόλα αυτά εντυπωσιάστηκα με την ταχύτητα κίνησης του sprite που χειριζόμουν. Θα παρατηρήσατε και εσείς ότι οι αναλύσεις και η χρωματική παλέτα του μηχανήματος  βγάζουν καλά αποτελέσματα για 8bit.

Η ουσία είναι ότι με όλα αυτά η Vtech κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα πολύ  πετυχημένο  και προπάντων νόμιμο  Apple II κλώνο. Η μεγάλη αποδοχή του που οφειλόταν και κατά ένα  μεγάλο ποσοστό στη σούπερ φθηνή τιμή του, του επέτρεψε  να ανταγωνιστεί ευθέως την Apple ακόμα και  μέσα στο ίδιο της το σπίτι σημειώνοντας θεαματικές πωλήσεις. Όπως τελικά ήταν αναμενόμενο,  η Apple δεν έμεινε αμέτοχη σε αυτό  απαντώντας κατά την προσφιλή τακτική της   με ανηλεή δικαστικό αγώνα που έμεινε όμως χωρίς αντίκρισμα αφού ο Laser αποδείχτηκε ότι δεν έφερε ίχνος  επικινδύνου κώδικα  ή άλλης πατέντας προερχόμενα από την  Apple. Και σαν να μην έφτανε αυτό, το αντίγραφο έδειχνε να είναι καλύτερο και από το πρωτότυπο αφού ο Laser δεν αρκέστηκε στο να μιμηθεί απλά τον αντίπαλο άλλα παρουσιάστηκε  αναβαθμισμένος στα σημεία προβάλλοντας βελτιωμένα χαρακτηριστικά έναντι του αντίστοιχων Apple! Φυσικά η ύπαρξη ενός βελτιωμένου  Apple IIe/c κλώνου σε σχεδόν μισή τιμή,  δεν άφησε κανένα ασυγκίνητο ούτε καν και τους πιο φανατικούς Apple φανς!.

Μα βέβαια!!! Αυτό το παιχνίδι πρέπει να έχει βγει στις περισσότερες πλατφόρμες!!!

Χμμμ.....τι να κάνω τώρα με αυτόν που με περιμένει κοιτώντας με στα μάτια γεμάτος απορία; Είναι πάντως καταπληκτικός στην εμφάνιση! Ο σχεδιασμός του ακολουθεί το καλαίσθητο Apple IIc πρότυπο με το γνωστό κλασικό (στο επάνω μέρος) χερούλι μεταφοράς! Το κατακόκκινο λογότυπο του Laser δένει υπέροχα με το απαλό  κρεμ χρώμα του case, ενώ το νίκελ 128  μας πληροφορεί περήφανα ότι το μηχάνημα φέρει τον ιερό αριθμό για τα 8bit των 128Κ μνήμης! Το πολύ θετικής αίσθησης (και αμφιθεατρικής προοπτικής) πληκτρολόγιο γραφομηχανής αποτελείται από 90 πλήκτρα που διαθέτουν -εν αντιθέσει με αυτό του Apple IIc- και ξεχωριστό αριθμητικό πληκτρολόγιο!!! Δέκα function keys ειδικών λειτουργιών (που επίσης δεν υπάρχουν στον apple) ξεχωρίζουν  στο ανώτερο τμήμα του,  ενώ στα πρότυπα του μήλου μπορείς με ένα διακόπτη που βρίσκεται στο πίσω panel υποδοχών να αλλάξεις κατά βούληση το keyboard  layout  επιλέγοντας ανάμεσα σε Qwerty και DVORΑK (Ναι υπάρχει και αυτό)!!! Στην έκδοση του δικού μου μηχανήματος (όπως και στα τελευταία της σειράς)  αυτή η επιλογή έχει αφαιρεθεί ως περιττή μένοντας σταθερά στο εδραιωμένο πια Qwerty. Από μια πρώτη ματιά το πληκτρολόγιο είναι υπέρ πλήρες με όμορφη αίσθηση, εργονομία  και αισθητά αναβαθμισμένο έναντι του ανταγωνισμού!

Σχεδόν ότι τραβάει η ψυχή σας μπορεί να συνδεθεί εδώ!

Ρίχνοντας μια πρώτη ματιά  στις υποδοχές του Laser δεν μπορώ παρά να μη θαυμάσω την συνδεσιμότητα αυτού του μηχανήματος! Βλέποντας  από πίσω (δεξιά προς αριστερά) αντικρίζω  (μετά τη θύρα τροφοδοσίας 17V DC 2A) δύο σειριακές θύρες RS232 που ομοιάζουν επικίνδυνα με τις αντίστοιχες Midi θύρες του Atari ST. Σε αυτές τις θύρες (110 - 19.200bps)  μπορούν να συνδεθούν Modems και σειριακοί εκτυπωτές. Στη συνέχεια βλέπουμε μια υποδοχή για εξωτερικό drive, μια composite Video έξοδο για σύνδεση με έγχρωμα και μονόχρωμα Pal /Ntsc monitors και μια υποδοχή 15pins External video! Εδώ μπορούμε να συνδέσουμε  RGB monitors  και TV  καθώς και τις περίφημες flat lcd οθόνες της apple!!! Λίγο αριστερότερα βλέπουμε το sd selector (μόνο στα παλιότερα μοντέλα) που αλλάζει το keyboard layout και τέλος μια παράλληλη θύρα για σύνδεση με centronics εκτυπωτές! Φυσικά δεν θα μπορούσε να λείπει το game port (Apple IIe/IIc) που προορίζεται για  χειριστήρια παιχνιδιών και mouse.

Χμμμ αρχίζω να συμπαθώ το χερούλι μεταφοράς αλά Apple IIc!!! 

Μια ματιά σε διαφορετικές όψεις  του μηχανήματος! Εδώ θα πρέπει να κάνω μια παρένθεση σχετικά με το 5 1/4"  drive : Το μυστικό της συμβατότητας αποδείχτηκε ότι  ήταν (και) η μεγάλη δισκέτα. Μελλοντικές υλοποιήσεις της Apple (και συμβατών) που αποφάσισαν  να  αλλάξουν το παραδοσιακό 5 1/4" με το νέο  3,5" δημιούργησαν  τεράστιο πρόβλημα και χτύπαγαν μετά το κεφάλι τους. Η πλειονότητα του Apple II software παρέμενε σε 5 1/4!!!

Από τη δεξιά πλευρά  τώρα εντοπίζουμε το ενσωματωμένο  Apple compatible disk drive 5 1/4 μια είσοδο ακουστικών και το ρυθμιστικό έντασης του speaker. Στην αριστερή πλευρά μια έκπληξη θα ξαφνιάσει ευχάριστα αυτούς που προτίμησαν τον laser 128 έναντι  του Apple IIc! Ένα 50 pin expansion port μπορεί να δεχτεί τις κλασικές...Apple κάρτες επέκτασης! Αυτό αυξάνει επικίνδυνα την επεκτασιμότητα του μηχανήματος έναντι του αντιστοίχου Apple IIc που οι δυνατότητες  επέκτασης περικόπηκαν για να μειωθεί ο όγκος!!!  Σε αυτό το slot ένα box interface της laser μπορεί να δεχθεί μέχρι 2 τέτοιες κάρτες ταυτόχρονα υποστηριζόμενες από εξωτερική τροφοδοσία!

Το κάτω μέρος του Laser! Μέσα από τις γρίλιες γυαλίζει η "αμερικανικού" τύπου θωράκιση! Στο κέντρο βλέπετε το ROM trap door! Αν είσαστε καταγεγραμμένος χρήστης, η V-tech θα σας προμηθεύει τα update chips! 

Μη διανοηθείτε να πειράξετε αυτή τη βίδα! Θα μπλέξετε!

Γυρνώντας ανάποδα το μηχάνημα εντοπίζουμε το drive speed rotation (γνωστό και στα Apple)  που με τη βοήθεια ενός κατσαβιδιού μπορείτε να μεταβάλετε την ταχύτητα περιστροφής του drive. Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να το αφήσετε  στην ησυχία του εκτός αν θέλετε να αναβιώσετε τις κλασικές  εποχές του spectrum  (αζιμούθιο γαρ). Το πιο ενδιαφέρον φυσικά το άφησα για το τέλος που δεν είναι άλλο από το Rom door. Εκεί βρίσκονται σε κοινή θέα (μόλις ξεβιδώσετε τις βίδες) τα τσιπάκια που περιέχουν τον Basic interpreter της Microsoft  καθώς και το Laser firmware (Apple IIe compatible)  του μηχανήματος. Τρεις κρυφοί διακόπτες που ρυθμίζουν τον χρονισμό της οθόνης (50/60Hz) και τη συνδεσιμότητα με  έξτρα μνήμη και εξωτερικά/εσωτερικά ports συμπληρώνουν τον μυστικοπαθή laser.

Εδώ βρίσκεται το τσιπάκι με τη ROM του μηχανήματος!  Εδώ περιέχεται επίσης και η Microsoft basic! Ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια : Η ετικέτα δεξιά περιγράφει το μοντέλο μας σαν 128ΕΧ!! Δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν μπόρεσα να το επιβεβαιώσω! Πιθανολογώ ότι η V-tech χρησιμοποίησε σε κάποια κομμάτια το ίδιο case. 

Αν αναρωτιέστε ποιος ο λόγος που οι μηχανικοί της V-tech τοποθέτησαν την ROM του μηχανήματος σε ένα τόσο προσβάσιμο σημείο, η απάντηση είναι, η εύκολη δυνατότητα αναβάθμισης  αφού στα πρώτα Laser ανακαλύφθηκαν από τους χρήστες αρκετά  θέματα συμβατότητας. Η εταιρία όπως ήταν φυσικό  ανέλαβε προς τους Registered χρήστες την υποχρέωση να τους καλύπτει με μελλοντικά updates. Η Version της rom του δικού μου μηχανήματος είναι η "5"  που λογικά είναι από τις τελευταίες για αυτό το μηχάνημα!   

Ο Laser από μέσα! Θυμάστε τη μαζεμένη - συμπαγή κατασκευή καθώς και την (Atari)  θωράκιση! Στη φωτογραφία διακρίνεται το εσωτερικό speaker καθώς και η τετράγωνη Ram door! 

Στο θέμα του επεξεργαστή τώρα, ο Laser φοράει μια  εξελιγμένη έκδοση του MOS 6502, τον  65C02 1Mhz της Western Design (μη τη μπερδεύετε με τη Western digital) που διαθέτει (μέσα σε άλλα) μεγαλύτερο instruction set καθώς και περισσότερα addressing modes. Τον ίδιο επεξεργαστή συναντάμε και στα Apple IIc.

H Ram door ανοικτή! Εκεί προσαρμόζεται η Memory card για την επέκταση μνήμης! Στη φωτογραφία φαίνεται ο εκλεκτής πληκτρολογίου καθώς και κάποια άλλα chips! 

Από πλευράς  μνήμης τα πράγματα είναι επίσης ενδιαφέροντα. Ο Laser διαθέτει  128Κ μνήμης, (150nsec)  ποσότητα  που για τα 8bit  computers θεωρούταν ακόμα και τότε  άκρως ικανοποιητική. Αν τώρα κάποιος ανήσυχος ήθελε να προσθέσει επιπλέον μνήμη ο Laser δε θα τον απογοητεύσει αφού εσωτερικά (αν ξεβιδώσετε το case και πάτε κάτω από τη θωράκιση) μπορεί να δεχτεί εσωτερική  κάρτα επέκτασης μνήμης αναβαθμίζοντας το μηχάνημα μέχρι το 1Mb (δέχεται μέχρι  32 chips  τύπου 41256)!!!

Σε περίπτωση που αναρωτηθήκατε που κουμπώνει η κάρτα επέκτασης, η απάντηση φαίνεται στα ελεύθερα pins πίσω στο βάθος! 

Σας δίνεται λοιπόν η επιλογή να πάρετε την κάρτα κατευθείαν με τη μνήμη που θέλετε ή να βρείτε εσείς από το εμπόριο τα 41256 chip και να τα προσθέσετε σε αυτήν στα άδεια slots.  Αν και ο κεντρικός επεξεργαστής ίσως συναντήσει δυσκολίες ώστε να δει απευθείας τόση μνήμη, ο user όμως  θα αποκτήσει ένα τεράστιο και προπάντων ταχύτατο Ram disk ικανό να μεταμορφώσει αυτό  τον micro σε ένα ισχυρότατο  και προπάντων ταχύτατο εργαλείο!

Ο Basic interpreter παραδοσιακά εμφανίζει την αγκύλη όπως όλα τα μήλα!

Από δυνατότητες γραφικών τώρα έχουμε τις εξής αναλύσεις:

• 40H x 48V Low Resolution (16 Colors)
• 80H x 48V Double Low Resolution (16 Colors)
• 280H x 192V Hi Resolution (6 Colors)
• 560H x 192V Double Hi Resolution  (16 Colors)

Η Πρώτη οθόνη του Computer! To όνομα της Microsoft δίνει έξτρα κύρος!

Απο Text modes υποστηρίζονται:

• 40Η χ 24V
• 80H x 24V ( O Laser υποστηρίζει 80στιλο)!

Από πλευράς ήχου τα πράγματα δεν είναι και ιδιαίτερα εντυπωσιακά  αφού o Laser διαθέτει ένα τυπικό pc speaker! Σίγουρα υπολείπεται από τους περισσότερους home micro που γνωρίζω  πράγμα απαράδεκτο για την εποχή που κυκλοφόρησε.

Κάτω από DOS 3.3! Πληκτρολογήστε Catalog και δείτε το directory tree...Άλλη αίσθηση τα Apple! Ένοιωθα σαν να χειρίζομαι PC!

 Αρκετά όμως με τα θεωρητικά! Ας περάσουμε στο ζωντανότερο κομμάτι της αναζητήσεως μας που είναι η αίσθηση  που αφήνει το μηχάνημα κατά τη χρήση του. Συνδέω λοιπόν το Composite  Cable (που συμπτωματικά ήταν από Apple) στον Laser και από εκεί  στην LG τηλεόραση μου και είμαι έτοιμος!   Με το που ανάβω λοιπόν τον computer η όλη αίσθηση  μου θύμισε  περισσότερο ένα  επαγγελματικό PC παρά κάποιο παλαιό  home (χρησιμοποιώ τον όρο  pc αφού δεν είχα ξαναδεί ποτέ apple). Μια εισαγωγική οθόνη  μας αναφέρει τη version της Rom και της Basic (συνοδευόμενο από ένα σύντομο beep του εσωτερικού speaker) και αμέσως ο computer ζητάει boot disk με   κάποιο λειτουργικό για να ξεκινήσει! Ευνοείται φυσικά ότι αν έχετε εισάγει κάποια δισκέτα με αυτόματα εκτελέσιμο πρόγραμμα  τότε αυτό κατά την εκκίνηση θα τρέξει απευθείας.

Αν δεν έχετε δισκέτα λειτουργικού  θα αντικρίσετε αυτό! 

Χμμμ....πρόβλημα! Μένω αποσβολωμένος κανένα πεντάλεπτο να κοιτάζω αμήχανα την οθόνη. Δεν έχω κάποια δισκέτα με λειτουργικό... πως μπορώ να δουλέψω τον υπολογιστή; Η αρχική οθόνη έγραφε το Logo της Microsoft άρα η basic είναι μέσα στη rom!!!   Πως στην ευχή όμως μπαίνω στον Basic interpreter?  Τελικά μετά από πολύ ψάξιμο  και σπάσιμο νεύρων τα κατάφερα με ένα συνδυασμό πλήκτρων γνωστό στα μήλα (ctrl+reset). Bingo!!!  Ο editor δε μπορώ να πω ότι με ενθουσίασε (προτιμώ σίγουρα την τέλεια ελευθερία του Atari XL). Κατά τη διάρκεια πάντως του γραψίματος οφείλω να πω ότι το μηχάνημα έδειχνε να ανταποκρίνεται  αρκετά γρήγορα με την ταχύτητα ενημέρωσης της οθόνης να βρίσκεται σε πολύ καλά επίπεδα -γεγονός πλασματικό βέβαια αφού αν δοκιμάσετε να εισάγετε μια τεράστια γραμμή εντολής το 1mhz του επεξεργαστή θα ζοριστεί  καθυστερώντας αρκετά να βγάλει κάποιο μήνυμα λάθους.  Κατά τα άλλα η basic είναι αρκετά λυτή, τυπική της εποχής της, με αρκετές αριθμητικές συναρτήσεις βρόγχους και όλα αυτά που γενικώς έχετε συνηθίσει σε αντίστοιχες διαλέκτους της εποχής. Ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια είναι ότι (όπως στα 8bit atari) η εντολή print μπορεί να αντικατασταθεί με το χαρακτήρα "?" ενώ με τον χαρακτήρα ":" μπορείς να ενώσεις δύο εντολές (π.χ 10 Print " Laser 128" : ? "The Apple II killer!!!").

Κατά τα άλλα δε θα βρείτε εντολές σχηματισμού κύκλων ή εξεζητημένες εντολές που κάνουν τη ζωή σας εύκολη στα σύγχρονα computers. Παρόλα αυτά υπάρχει εντολή καθαρισμού της οθόνης "HOME" (Στα Atari δεν υπήρχε) ενώ τα μηνύματα λάθους δεν φημίζονται για την περιγραφικότητα τους!  

Μιας και μιλήσαμε για Basic  θα ήθελα να καταθέσω και την εμπειρία μου με το πλήκτρο "Delete" που στην περίπτωση του Laser δεν λειτουργεί όπως το ξέρετε στα υπόλοιπα computers αφού είναι αξιοποιήσιμο μόνο από  προγράμματα (π.χ επεξεργασία κειμένου)  που κάνουν χρήση του. Σε διαφορετική περίπτωση  π.χ στον basic interpreter το πάτημα του αντί να σβήσει προς τα πίσω, θα τυπώσει στην οθόνη ένα περίεργο σύμβολο σαν αστερίσκο! Τώρα αν σας γεννήθηκε η απορία πως διορθώνετε τα λάθη, απλά    πηγαίνετε με τα βελάκια επάνω από το συντακτικό λάθος και γράφετε από επάνω (σβήνοντας ότι περισσέψει προς τα εμπρός με το  space bar)..

Οι Apple είχαν πραγματικά ότι μπορούσες να ζητήσεις! Στη φωτογραφία ένα Text Adventure μέσα από τον Laser!

To  160Κ Disk drive δουλεύει αρκετά γρήγορα και μπορώ να πω σχετικά αθόρυβα, αφού εκτός από τον ανεκτό (πιο αθόρυβο από του Apple)  μηχανικό θόρυβο,  ελλείψει ηχείων δεν περνάει στα αφτιά σας ούτε ο συνηθισμένος ηλεκτρονικός θόρυβος που είναι αναπόφευκτη κατάρα στα περισσότερα micros με  ενσωματωμένα  drives. Κάπου εκεί κατάλαβα ότι η συσκευή ανάγνωσης είναι single side πράγμα που σημαίνει ότι είσαστε αναγκασμένοι να  γυρνάτε χειροκίνητα τη δισκέτα από την άλλη πλευρά αν θέλετε να διαβάσετε όλη τη δισκέτα, όπως στα Amstrad cpc!   

Στη φωτογραφία ο Laser φιγουράρει με το System Master Pack του Apple II.

Μετά από κάποιες ημέρες κατάφερα να βρω ένα original DOS 3.3 System master pack  set για τη σειρά  Apple II και ως δια μαγείας ο Laser λειτούργησε άψογα,  με  τα DOS 3.3 και Pro-DOS να επιδεικνύουν για ακόμα μια φορά την PC (ή καλύτερα Apple)  πλευρά του,  αφού θα θυμηθείτε   κάτι λίγα από  MS-DOS και CP/M. Για να δείτε την λίστα των αρχείων (DOS) σε μια δισκέτα αντί του κλασικού DIR ή CAT πληκτρολογήστε CATALOG και ο LASER θα σας αποκαλύψει την πλήρη δομή της δισκέτας.

Η τέλεια συμβατότητα με τη σειρά Apple (επάνω από το 90%)  δίνει  στον Laser  την πρόσβαση σε μια βιβλιοθήκη από χιλιάδες παιχνίδια και προγράμματα που γράφτηκαν για αυτούς τους υπολογιστές  και δε θα χρειαστείτε τίποτα παραπάνω. Η εμπειρία μου από μερικά παιχνίδια  που μπόρεσα να τσεκάρω είναι ότι βρίσκονται οπτικά  περίπου  στα όρια μιας CGA με τις αναλύσεις να δίνουν αρκετή λεπτομέρεια (εν αντιθέσει με τα χοντροκομμένα γραφικά άλλων  home). Δυστυχώς τα games που δοκίμασα ήταν text adventures και κάποια platforms  που παιζόντουσαν σε στατική οθόνη- γεγονός που δε μου επέτρεψε να αξιολογήσω τις δυνατότητες  scrolling του μηχανήματος. Ακόμα και έτσι όμως, η κίνηση των (όποιων) sprites ήταν γρήγορη και δε μου δημιούργησε κανένα συναίσθημα "ανασφάλειας" με το  speaker-ακι στον ήχο να κάνει φιλότιμα ότι μπορεί χωρίς να έχω εκεί ιδιαίτερες απαιτήσεις...

Μια παρατήρηση...τι τρέχει με τους Apple users και τα κουνέλια; Όλα τους τα games έχουν και ένα από αυτά!!!

Κάτι άλλο που συγκαταλέγεται στα θετικά για το μηχάνημα είναι ότι  φαίνεται να είναι συμβατό και σχεδόν με όλο το hardware των Apple  πράγμα που σημαίνει ότι σε περίπτωση που δε βρείτε πχ δεύτερο Drive 3,5", mouse ή οτιδήποτε άλλο από την V-tech, ο Laser θα συνεργαστεί άψογα με τα αντίστοιχα  των Apple!  Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού που λέω είναι ότι ο δικός μου Laser έφτασε στα χέρια μου χωρίς το δικό του τροφοδοτικό και  αναγκάστηκα να τον συνδέσω  με το αντίστοιχο του Apple IIc λειτουργώντας άψογα!!!  Τόσο η τάση όσο και η διάταξη των pins του βύσματος ήταν  ακριβώς η ίδια!

Πρέπει να παραδεχτείτε ότι ο Laser 128 είναι ένας πολύ ωραίος micro!!!!

Συνοψίζοντας.
 Έμεινα πολύ ευχαριστημένος από αυτή την επαφή μου με το Laser αφού ένοιωσα ότι κατά κάποιο τρόπο  ψηλάφισα ένα κομμάτι  ιστορίας που μου έλειπε. Σε κάθε περίπτωση αυτό που αισθάνθηκα είναι ότι χειρίστηκα ένα ακριβό υπολογιστή  που σε καμία περίπτωση  δε θα μπορούσα να αποκτήσω πίσω στην εποχή που κυκλοφόρησε. Ο Laser θα καλύψει  100% αυτόν που θα θελήσει ένα φορητό υπολογιστή συμβατό με την τεράστια βιβλιοθήκη software των Apple χωρίς μεγάλο κόστος. Η φθηνή τιμή του (σχεδόν στα μισά του Apple IIc)  καθώς και τα έξτρα χαρακτηριστικά του έκαναν  μεγάλη ζημιά στην Apple αφού   ακόμα και το "μπετόν αρμέ" στεγανό της εταιρίας  (οι χρήστες της),  άρχισαν να παρουσιάζουν διαρροές βλέποντας με καλό μάτι την αγορά του.  Έτσι, δεν ήταν σπάνιο φαινόμενο κάποιος πατέρας που μέχρι τότε χρησιμοποιούσε  κάποιον Apple στο γραφείο του,  να αγοράζει ένα Laser για το γιο του στο σπίτι.  Η V-tech αναμφισβήτητα κατάφερε αυτό που προσπάθησαν πολλοί, να φτιάξει δηλαδή τον πιο πετυχημένο  Apple κλώνο.  Λίγο αργότερα,  τραβώντας  με τον ίδιο τρόπο  το χαλί κάτω από τα πόδια της Apple παρουσίασε τους βελτιωμένους  διάδοχους  (EX και EX2) με τριπλή επιλογή χρονισμού της CPU τρέχοντας σχεδόν τέσσερις φορές γρηγορότερα από τον Apple II αφήνοντας τον στα κρύα του λουτρού!

Δύο κατά κάποιο τρόπο αντίπαλοι της αμερικάνικης αγοράς!  Atari 800 XL και Laser 128 .

 Σε κάθε περίπτωση, παρακολουθώντας αυτόν τον ανταγωνισμό καθούμενος αναπαυτικά σε μια γωνιά της Ευρώπης αδυνατώ να καταλάβω πως είναι δυνατόν εν έτη 1988 εταιρίες να ξοδεύουν κεφάλαια αναλωμένες  σε 8 bit κούρσες!  Από την άλλη όμως μεριά  αμέσως σκέφτομαι ότι  ακόμη και οι  αριστοκράτες Βρετανοί με την κυκλοφορία του Sam Coupe το 1989 έκαναν ακριβώς το ίδιο πράγμα (Spectrum συμβατότητα)!!! Τι να πεις.....η δύναμη της συμβατότητας φαίνεται ότι ήταν πάντα το άγιο δισκοπότηρο για όλα τα  Computers ως καταλυτικός παράγοντας επικράτησης για το μέλλον. Αν και δεν μπορώ με τίποτα να φανταστώ τον εαυτό μου Apple II user  (είχα τότε Atari ST και θα διάλεγα πάλι 16bit υπολογιστή) δεν μπορώ παρά  να μην θαυμάσω αυτό τον μακρινό συγγενή και να του βγάλω το καπέλο. Ο Laser 128 σαν "Apple killer" και γνήσιος μαχητής κέρδισε το σεβασμό μου! Τον χαιρετώ αγγίζοντας συγκαταβατικά  το πληκτρολόγιο του  διαβεβαιώνοντας τον ότι θα γράψω κάτι καλό για αυτόν προς το ελληνικό κοινό!

Το Hit της V-tech σε μια τελευταία φωτογράφιση για τις ανάγκες του άρθρου! Αυτός ήταν ο πιο πετυχημένος και 100% νόμιμος Apple συμβατός!

Η V-tech αργότερα συνέχισε στο χώρο των IBM συμβατών που ατυχώς της έδωσαν και  τη χαριστική βολή, αναγκάζοντας την να αποσυρθεί μόνιμα από την αγορά των προσωπικών υπολογιστών. Η σειρά LASER 128 ήταν σίγουρα η καλύτερη στιγμή της,  που ατυχώς δεν μπόρεσε  να επαναλάβει! Άσχετα από  την άδοξη κατάληξη, ο Laser κέρδισε επάξια μια θέση στην ιστορία ως ο μόνος 100% νόμιμος  και πιο πετυχημένος Apple κλώνος.