Παρασκευή 20 Ιανουαρίου 2017

Atari 400/800

Δημοσιεύτηκε στο: RETRO PLANET ΝΟ 12 "Sumertimes blues" - Ιούνιος 2016.




αλώς ορίσατε, στην κομβική, για τα "κομπιουτερικά" δεδομένα, δεκαετία του '70, την εποχή που η ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας θα φέρει κοσμοϊστορικές αλλαγές! Λίγο το "παραισθησιογόνο" - ψυχεδελικό - ροκ υπόβαθρο της περασμένης δεκαετίας, λίγο η διαχρονική αγάπη των νέων για τις ηλεκτρονικές συσκευές, θα ωθήσουν την ιστορία μας, ώστε να ξεκλειδώσει το επόμενο tech-level της. Ο τρόπος που θα γίνει αυτό, είναι ανέλπιστα θεαματικός! Απερίγραπτου "μυστηρίου" συσκευές, θα δραπετεύσουν επιτέλους από τη φαντασία κάποιων, και θα προσφέρουν στη ζωή μας, μια εμπειρία που σπάνια έχει βιώσει άλλη γενιά. Το μικρό μέγεθος  της "νέας φουρνιάς" υπολογιστών, θα επιτρέψει  τη μετάβασή τους, από τα computer rooms, στα σπίτια μας, ενώ, παρομοίως, τα τεράστια σε όγκο arcades games, θα ακολουθήσουν αντίστοιχη πορεία.  Το μόνο ερώτημα  που απομένει να απαντηθεί, είναι το ποιος θα ενώσει τις δυο φιλοσοφίες, σε ένα επιτυχημένο προϊόν, και θα κατακτήσει αυτή τη νέα αγορά!"




Η Cromemco Dazzler (βασισμένη στο S-100 bus του  Altair 8800) κυκλοφόρησε το 1976, 
και ίσως, είναι η πρώτη, έγχρωμη, κάρτα γραφικών, για ευρεία εμπορική χρήση. 



Στην αρχή υπήρχε το σκότος, έπειτα γεννήθηκε το χρώμα!


Είναι γεγονός, ότι στην αρχή, λίγοι ήξεραν σε τι χρησιμεύει ένας υπολογιστής. Τα πρώτα μηχανήματα, με τα υποτυπώδη πληκτρολόγια, και τα ακαταλαβίστικα outputs, έμοιαζαν εχθρικά προς το χρήστη. Τα πράγματα θα αλλάξουν ριζικά, όταν  η εμφάνιση του Apple II, θα σηματοδοτήσει  την ομαλή μετάβαση από τα computer kits των "τρελαμένων ερασιτεχνών", στο επόμενο βήμα, αυτό του personal computing. Ο Η/Υ, ήταν τώρα πολύ φιλικότερος, ολοκληρωμένος,  βιομηχανοποιημένος, και το κυριότερο... έγχρωμος! Αν και η υπόθεση του χρώματος, έδειχνε να έχει αρχίσει, τουλάχιστον από το 1976, με προσπάθειες όπως η κονσόλα  Fairchild Channel F,  ή της έγχρωμης κάρτας για το Altair 8800,  Cromemco Dazzler, ο Apple II θεωρείται το πρώτο personal computer, που έδωσε στον κόσμο χρώμα! Στα χρόνια που θα ακολουθήσουν, το δημιούργημα του Steve Wozniak θα γίνει συνώνυμο της computer κουλτούρας μιας ολόκληρης γενιάς, προκαλώντας έναν οργασμό παραγωγικότητας και ανταγωνισμού στον κλάδο. Σύντομα, θα καταλάβουν όλοι, ότι ο υπολογιστής, εκτός από εργαλείο, μπορεί να αποτελέσει και μια πρώτης τάξεως (έγχρωμη) παιχνιδομηχανή!





Atari-Warner, στο δρόμο για τη "Microsoft"του gaming!


Λίγο, πριν τη γέννηση  του Apple II,  η Atari προσπαθεί να κάνει τη μετάβαση, από τα arcade games στο οικιακό παιχνίδι, αλλά οι διατάξεις αυτού του τύπου, εξαιτίας του υψηλού κόστους και του μακρού χρόνου ανάπτυξης, δημιουργούν προβληματισμό.

Τελικά αποφασίζεται, να φτιαχτεί μια πλατφόρμα, που την περισσότερη δουλειά θα την κάνει το software, θα παίζει πολλά παιχνίδια, και  το κόστος των  ROMs θα το επωμίζεται ο πελάτης. Η λύση θα δοθεί από ένα think tank της Atari,  την CYAN Team, που θα σχεδιάσει την πρώτη Atari κονσόλα με  C.P.U και cartridges, το Atari VCS.


Κυρίες και κύριοι, το Atari VCS, ή αλλιώς, το πρώτο Atari computer. Τα home
 micros της Atari inc, θα βασιστούν πάνω του, ώστε να αποκτήσουν υπόσταση. 



Η συγκυρία ευνοεί κάτι τέτοιο, όταν μια εταιρία, η MOS, κυκλοφορεί μια έκδοση CPU χαμηλού κόστους (MOS  6502), γκρεμίζοντας την αγορά των επεξεργαστών, πυροδοτώντας  ουσιαστικά την εποχή των home computers. Η MOS πέρα από αυτό, είχε και τη διορατικότητα να δώσει τα δικαιώματα του επεξεργαστή και  σε τρίτες εταιρίες, προσφέροντας έτσι, εναλλακτικές επιλογές στην προμήθεια τους, εμπνέοντας στην αγορά αίσθηση ασφάλειας. Πολλοί θα θυμούνται άλλωστε, το (κακό) παράδειγμα της Texas instruments, που  "κατάφερε" να αφανίσει εν μία νυκτί το σύνολο σχεδόν της βιομηχανίας calculators,  που βασίζονταν αποκλειστικά στο chipset της, όταν αποφάσισε να μπει η ίδια στην αγορά τους!


Jay Miner, μια από τις πιο εμβληματικές παρουσίες της ιστορίας των  personal computers.
 Το όνομα του συνδιάστηκε με "χορταστικά" micros που έσφυζαν από χρώμα! 



Nolan Bushnell, ανήσυχο πνεύμα, οδήγησε την Atari με επιτυχία για αρκετό καιρό.  




Μια, λοιπόν από τις (τρίτες) εταιρίες που κατασκεύαζαν τότε τον 6502, ήταν και η Synertek, στην οποία εργαζόταν ο γνωστός σε εμάς Jay Miner! Αφού η Atari "έκλεισε" την προμήθεια των CPU από τη Synertek,  ζήτησε και από τον Miner να συνεργαστεί για τη δημιουργία του chipset της νέας κονσόλας της. Τα πάντα έδειχναν έτοιμα, άλλα η Atari του  Nolan Bushnell ήταν πολύ μικρή για ένα  τέτοιο εγχείρημα! Η λύση δόθηκε με τη πώληση (1977) της εταιρίας στη Warner ( ενώ οι κακές γλώσσες λένε ότι ο Bushnell επίσπευσε το διαζύγιό του από τη πρώτη του σύζυγο, ώστε να μην έχει μπλεξίματα με τα δικαιώματα της νέας εταιρίας και ανέλαβε τη θέση του Προέδρου!). Η Atari, για πρώτη φορά στην ιστορία της, διαθέτει κολοσσιαία κεφάλαια, και είναι έτοιμη να κυριαρχήσει.



Αλλαγή δόγματος! Atari vs Trinity: η "αντεπίθεση" των Atari 8bit computers.



Η Τρομερή "Trinity"! Όποιος ονειρεύονταν να κυριαρχήσει στο computing,, έπρεπε, 
να περάσει πρώτα, μέσα από αυτές τις "συμπληγάδες".



Και ενώ όλα μοιάζουν ιδανικά, στην πραγματικότητα η Atari έχει μάλλον αργήσει! Ήδη από το προηγούμενο έτος (1976), η Fairchild Semiconductor, κυκλοφορεί τη δική της έγχρωμη (8 χρώματα) ROM cartridge based κονσόλα (δεύτερης γενιάς). Το Atari VCS  θα βγει τελικά στην αγορά  το 1977, φορώντας μια CPU MOS 6507 (περικομμένη έκδοση του 6502), καθώς και το περίφημο TIA chipset  (10.000 transistors), συνεισφορά της ομάδος Miner. Το TIA προσφέρει αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά, και  το κυριότερο, έχει 128 χρώματα! Παρόλο που το λανσάρισμα του VCS ήταν δυναμικό, ατυχώς οι πωλήσεις του δεν ήταν οι αναμενόμενες. Αυτό θα προκαλέσει προστριβές μεταξύ του Bushnell και της Warner, που στο μεταξύ είχε επενδύσει 100 εκατομμύρια δολάρια για την έρευνα  και το σχεδιασμό της κονσόλας. Τα προβλήματα στη συνεργασία των δυο πλευρών, θα οδηγήσουν τον Bushnell ουσιαστικά σε απόλυση. Ο Nolan Bushnell θα φύγει από την Atari, πριν δει το VCS του, να γίνεται "νούμερο ένα" στην αγορά! Η Atari τον αντικαθιστά με τον Ray Kassar (υπέρμαχο του computer προσανατολισμού της εταιρίας), ενώ δημιουργείται ανεξάρτητο τμήμα home computers. Ο επόμενος στόχος είναι να φτιαχτεί γρήγορα ένας  home υπολογιστής, που θα ανταγωνιστεί την περιβόητη "Trinity" (τριάδα), που απαρτίζεται από τους Apple II, Commodore PΕΤ 2001 και TRS-80 model I που μονοπωλούν την αγορά. Το chipset που προοριζόταν για το VCS, της επόμενης γενιάς, θα δοθεί ως "δώρο" στο Home Computer Division, και τα νέα micros.







Atari 400/800: Τα πολύχρωμα home computers.






Έτσι, το 1979, η Atari θα παρουσιάσει, τη δική της  πρόταση στο computing,  με τα Atari 400 στα $549 δολάρια (Candy) και Atari 800 στα $999 δολάρια (Colleen), που φορούσαν τον MOS 6502B, χρονισμένο στα 1,77MHz. Τα κωδικά ονόματα, λέγεται ότι ανήκαν σε "προικισμένες" υπαλλήλους της εταιρίας, οι οποίες, χωρίς να το ξέρουν, ενέπνευσαν την ομάδα σχεδιασμού!


Ο Atari 800 επιδεικνύει τα κρυμμένα cartridges ports του ! Η στιβαρότητα του μηχανήματος ήταν παροιμιώδης!  



Ο Αtari 800 (το high end σύστημα της σειράς), διέθετε ποιοτικό πληκτρολόγιο γραφομηχανής, έξοδο composite monitor, υποδοχή RF (TV) και δύο cartridge slots. Η μνήμη του μηχανήματος ήταν αρχικά 8K RAM (επεκτάσιμη στα 48K), αλλά μέχρι το τέλος της κυκλοφορίας  του, το μηχάνημα κυκλοφόρησε με το φουλ της μνήμης του, 48K. Η εξωτερική του εμφάνιση, παρέπεμπε, μάλλον, σε κάποια  συσκευή Telex ή ηλεκτρική γραφομηχανή! Μη σας  ξεγελάει όμως το υψηλό προφίλ σχεδιασμού του, καθώς ήταν αναγκαία οικονομία, ώστε το computer να μπορεί να είναι επεκτάσιμο! Έτσι, το σύστημα διέθετε τέσσερα εσωτερικά φατνία, εύκολης πρόσβασης, από το χρήστη, που δέχονταν (RAM και ROM) κάρτες επέκτασης!  O Αtari 400 από την άλλη,  ήταν μια περικομμένη έκδοση, με 4Κ RAM (αργότερα κυκλοφόρησε με 16K), είχε  πληκτρολόγιο μεμβράνης,  ενώ έδινε σύνδεση μόνο σε τηλεόραση. Διέθετε ένα cartridge slot, ενώ είχε  λιγότερα εσωτερικά φατνία επέκτασης (δύο), που ήταν αρκετά δύσκολο να φτάσει κανείς, χωρίς τη βοήθεια του service!

Ενδεικτικός πίνακας των Graphics modes. Μη σας ξεγελά όμως αυτό, καθώς η ευελιξία του Chipset, επιτρέπει τη δημιουργία επιπλέον - ενδιάμεσων modes, διαφόρων αναλύσεων και χρωμάτων! 



Αμφότεροι οι δυο micros, έκαναν χρήση ενός ειδικού σειριακού interface-πρωτοκόλλου (SIO), που επέτρεπε την daisy chained (σε σειρά) σύνδεση πολλών περιφερικών ταυτόχρονα! Το SIO,  ήταν μια πατέντα του Joe Decuir (θα τον δούμε στο μέλλον ανάμεσα στους κατασκευαστές της Amiga), ενώ θεωρείται και πρόγονος του μετέπειτα USB (που επίσης ο Decuir δούλεψε). Ελλείψει στάνταρ σειριακής και παράλληλης θύρας, ο Atari "απαιτούσε" την αγορά ενός έξτρα interface, ώστε να μπορεί να συνδεθεί με στάνταρ περιφερειακά τρίτων κατασκευαστών. Και τα δύο μοντέλα διέθεταν τέσσερις υποδοχές για χειριστήρια - καινοτομία που δεν έχουμε συναντήσει ξανά σε computer! Μια υπερβολική (ακόμα και για τα δεδομένα της εποχής) κατά των ηλεκτρομαγνητικών παρεμβολών, μεταλλική θωράκιση,  προσέφερε  έξτρα κόστος, θερμότητα, χωροταξικό πρόβλημα και "αλεξίσφαιρη" προστασία!



Atari 800 μέσα στη μεταλλική "σαρκοφάγο" του! 


Πέρα όμως από αυτά, η πιο θεαματική καινοτομία των A8 ήταν το περιβόητο chipset τους, που ουσιαστικά τα έχριζε ως τα πρώτα micros που διέθεταν ανεξάρτητους επεξεργαστές για τα γραφικά! Με τη βοήθεια του  CTIA (εξέλιξη του παλαιού ΤΙΑ των πρώτων VCS),  μπορούσε να χειριστεί χρώμα, hardware sprites και collision detection, ενώ απεικόνιζε 128 χρώματα! Για να ενισχύσει τη λειτουργία του, η ομάδα Miner πρόσθεσε ένα  chip-επεξεργαστή, με  DMA πρόσβαση, που ονομαζόταν ANTIC! Το ANTIC συμπλήρωνε το "παιχνιδάδικο" CΤΙΑ, προσφέροντας  έξτρα στήριξη, καθώς και character graphics, ώστε το σύστημα να ομοιάζει, (εκτός από κονσόλα) και με κανονικό υπολογιστή.  Σε αντίθεση με τους PET και TRS-80 που είχαν ένα μόνο mode γραφικών, ή τον Apple ΙΙ που είχε τρία, το θαυμαστό αυτό chipset έδινε στο μηχάνημα  μια πληθώρα graphics modes! Στα τελευταία μοντέλα το CTIA αντικαταστάθηκε από το αρτιότερο GTIA, που προσέφερε ακόμα τρία modes γραφικών, καθώς και παλέτα 256 χρωμάτων! Ο έξυπνος προγραμματισμός αυτών των ολοκληρωμένων, έδινε  τη δυνατότητα δημιουργίας έξτρα ψευδό-modes, με μικτές αναλύσεις οθόνης, overscan καταστάσεων, εμφάνιση περισσότερων χρωμάτων, ή  και την ταυτόχρονη παρουσίαση ολόκληρης της  παλέτας 256 χρωμάτων!

Παλέτα 256 χρωμάτων (GTIA) δε συναντούσε κανείς (τότε), κάθε μέρα (εδώ που τα λέμε, ούτε και αργότερα)!


Στο τομέα του ήχου ο POKEY  έδινε  τέσσερα square-form κανάλια ήχου, ενώ είχε την ευελιξία να "γυρίσει" σε  δύο  μόνο κανάλια των 16bit!  Ο χαρακτηριστικά σκληρός ήχος του, τον καθιστά λίγο "δύσκολο" στη δημιουργία μουσικής, αλλά ιδανικό για ηχητικά εφέ! Ένα έξυπνο τρικ χρήσης του εσωτερικού ηχείου, μπορούσε να δώσει και  ένα πέμπτο ψευδοκανάλι, στους ανήσυχους της σύνθεσης!



Μια ματιά στη πλακέτα του μηχανήματος (Atari 800). Οι παρατηρητικοί θα δούνε ότι απουσιάζει η CPU και τα chips γραφικών! 
 Ε, λοιπόν, αυτά είναι τοποθετημένα στη main Card, και κουμπώνουν στο πρώτο expansion slot. Θαυμάσιο ε;



Μια "ασυνήθιστη" πρακτική συναντάμε στα  motherboards των Atari 400 και 800,  καθώς είχαν την ιδιαιτερότητα να δέχονται τη  μνήμη, το λειτουργικό, τη CPU και το chipset, σε κάρτες (!). Η δυνατότητα αυτή υιοθετήθηκε πιθανόν ως πρόβλεψη για μελλοντικά updates, δείχνοντας ότι οι σχεδιαστές είχαν μεγάλες προσδοκίες για το δημιούργημά τους!


Στη φωτογραφία μπορείτε να διακρίνετε, και εσείς, με τον καλύτερο τρόπο, την "αρθρωτή" κατασκευή των πρώτων Atari computers.Η πλακέτα χωρίζεται σε ξεχωριστά - διακριτά- τμήματα, ενώ τα πάντα, έρχονται και  προσαρμόζονται  σε αυτήν ως κάρτες! Είχαν, άραγε, οι κατασκευαστές όνειρα για "εύκολα", μελλοντικά updates;  


Η γλώσσα BASIC των Atari 400 και 800 δεν βρίσκονταν στη ROM, αλλά έρχονταν σε cartridge, και ήταν μια τυπική "αρχαϊκή" έκδοση, στα πρότυπα των πρώτων Microsoft διαλέκτων, χωρίς να είναι κάτι το ιδιαίτερο (θύμιζε μάλιστα αρκετά αυτήν του Commodore 64). Παρόλα αυτά, άριστα  παίρνει ο (γαλάζιος) ευέλικτος fullscreen editor, που σε συνδυασμό με τα ειδικά πλήκτρα χειρισμού, του keyboard,  καθιστούσε τον Atari ιδανικό για επεξεργασία κειμένων! Τα Atari computers χρησιμοποιούσαν ένα δικό τους character set 128 χαρακτήρων, γνωστό ως ATASCII.






Το σετ χαρακτήρων που έφεραν τα Atari computer "ATASCII" (δλδ. ATARI-ASCII).


Ως προς τη χρήση disk drive, το μηχάνημα έπρεπε να διαθέτει τουλάχιστον 16Κ RAM (προφανώς για να μπορεί να τρέξει τη δισκέτα  με το DOS), ενώ η 5 ¼" δισκέτα είχε χωρητικότητα 88Κ. Στο μέλλον οι χωρητικότητες και οι ταχύτητες θα βελτιώνονταν, αλλά το σίγουρο ήταν, πως τα drives του Atari είχαν κατώτερες επιδόσεις από αυτά του Apple II.

Atari Multimedia!


Μια σχετικά άγνωστη καινοτομία των Ataris,  συναντάται στο "ευτελέστερο" μέσο αποθήκευσης, που θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς! Το αργής μεταφοράς (600 bits/sec) κασετόφωνο, με το χαρακτηριστικό ήχο φόρτωσης, που παραπέμπει μάλλον σε ανάδυση U-boat (ή στο βομβαρδισμό του Pearl Harbor!), ελεγχόταν μέσω software, και διέθετε εκ κατασκευής δυο κανάλια, που μετέφεραν ανεξάρτητα τα δεδομένα και τον ήχο! Τι σήμαινε πρακτικά αυτό;  Ότι το κασετόφωνο μπορούσε να αναπαράξει κανονική ομιλία, ή μουσική, ενώ ταυτόχρονα φόρτωνε  δεδομένα (dual track), εγκαινιάζοντας έτσι τα multimedia στη δεκαετία του '70 (!), και το κυριότερο, πολύ πριν τα (ξανα)ανακαλύψουν κάποιοι άλλοι! Δεκάδες εκπαιδευτικοί  τίτλοι, έκαναν χρήση της dual track τεχνολογίας,, αφήνοντας πίσω τους, έτη φωτός, οτιδήποτε αξίωνε να αποκαλείται "εκπαιδευτικό software". Παραμύθια, με εντυπωσιακές αφηγήσεις, μαθήματα γεωγραφίας, εκμάθηση BASIC κλπ, έδειχναν και ακούγονταν πολύ εντυπωσιακά!  Πολύ καλή δουλειά επίσης σε αυτόν τον τομέα έκανε (στη μετέπειτα σειρά XL) και η εδώ ελληνική αντιπροσωπία, που μεταγλώττισε στα ελληνικά, πλήθος dual track τίτλων!






Η χρήση της τεχνολογίας Dual Track έκανε το Atari Software να απέχει έτη φωτός από οτιδήποτε άλλο έχετε δει στο παρελθόν! Εδώ βλέπετε (και ακούτε) εκμάθηση BASIC, με δάσκαλο τον Atari. Δεν είναι καθόλου τυχαία, η κλίση πολλών Atari users προς τον προγραμματισμό. Είναι λυπηρό που δε σώζεται η δική μου, ελληνική έκδοση, ώστε να την ακούσετε στη γλώσσα μας!



"Βιόρυθμοι" στον Atari!  Τα multimedia σε όλο τους το μεγαλείο, από ένα 8bit micro, κάπου στο τέλος των 70΄s! Η χρήση της τεχνολογίας Dual Track φαντάζει ακόμη και σήμερα εξωπραγματική!
Το πρώτο κασετόφωνο των Atari 8bit computers.



Τέλος, να πούμε ότι το αρχικό κασετόφωνο δεν διέθετε δεύτερη SIO υποδοχή, και συνεπώς βρισκόταν πάντα στο τέλος της SIO αλυσίδας!



Συνοπτικό γράφημα, της πορείας εξέλιξης, των Atari 8bit computers





Atari 8bits computers, απολογισμός.

Από το 1979 έως το 1985, λέγεται ότι  πωλήθηκαν περίπου δύο εκατομμύρια Atari computers! Αν σε αυτό τον αριθμό  προστεθούν και άλλα δύο εκατομμύρια πού εκτιμάται ότι  πωλήθηκαν μέχρι το 1991, έχουμε σίγουρα την εικόνα μιας επιτυχημένης σειράς, αλλά όχι και της επιτυχίας! Τα Atari micros, αν και σε κάποιους τομείς ήταν σημαντικά πιο προηγμένα του ανταγωνισμού, τελικά δεν κατάφεραν να επικρατήσουν στην αγορά!


To Yoomp είναι ένα από τα games ¨καινούριας κοπής" που τράβηξαν τη προσοχή της κοινότητας. Στον τεχνικό τομέα έχει γίνει απίστευτη δουλειά, ενώ για τα μάτια του ερίζουν και άλλες πλατφόρμες. Υποστηρίζει ακόμα και διπλό Pokey (stereo) 



Το crownland (mario clone) δείχνει πραγματικά απίθανο. 

Παρατηρείστε τις χρυσές αποχρώσεις του λογοτύπου!  Έχετε δει στο παρελθόν κάτι τέτοιο; Χρυσές υφές αυτής της ποιότητας θα δούμε αργότερα στα MSX2, Atari ST και Amiga! Για ιστορικούς λόγους  θα πρέπει να αναφέρουμε, ότι το χρυσό χρώμα, υπάρχει και αναφέρεται στις 16 βασικές αποχρώσεις του Atari. 

Αρκετά παράπονα ακούστηκαν, επίσης, κατά καιρούς, ότι η Atari δεν έδινε εύκολα τα τεχνικά στοιχεία του hardware σε τρίτους προγραμματιστές,, αγκιστρωμένη στο δόγμα που ήθελε τις εταιρίες  να ονειρεύονται την αποκλειστική εκμετάλλευση του  hardware και  του software. Αυτό το γεγονός, ίσως να ώθησε και πολλούς κατασκευαστές προγραμμάτων, αργά ή γρήγορα, να της γυρίσουν την πλάτη! Η μικρή επίσης διάδοση του του Η/Υ πέρα από τα σύνορα της Αμερικάνικης Ηπείρου,  στέρησε από το μηχάνημα (κυρίως στα μέσα της δεκαετίας του '80), την πολύτιμη υποστήριξη, των πολύ ταλαντούχων Ευρωπαίων προγραμματιστών, που οδήγησαν στην "έκρηξη" τα ευρωπαϊκής αποδοχής αντίστοιχα home micros!  



Ένα σχετικά ασυνήθιστο χαρακτηριστικό των Atari 8bit computers, ήταν το ενσωματωμένο στη ROM, Self Test! Μια σειρά διαγνωστικών προγραμμάτων έλεγχε τα τσιπ μνήμης, τον ήχο και το πληκτρολόγιο! 



Αν και παιχνίδια όπως τα:  Star Riders, The Eidolon, Rescue on Fractalus, Dropzone, Trailblazer, Moon Patrol, Attack of the Mutant Camels αλλά και μεταγενέστερες προσπάθειες όπως τα Crownland, Space Harrier και Yoοmp, έδειξαν με τον καλύτερο τρόπο τι μπορούσε να κάνει το μηχάνημα, εντούτοις δεν μπόρεσαν να αλλάξουν την σκληρή πραγματικότητα, των πολλών low budget παραγωγών και των μετρίων τίτλων που βίωνε το μηχάνημα...

Από την άλλη είχαμε μια  Warner η οποία, παρά τον αρχικό ενθουσιασμό και το χρήμα που ξόδεψε προς πάσα κατεύθυνση, τελικά, στη πορεία, φάνηκε να απογοητεύεται, σαν να μην πίστεψε ποτέ αληθινά στο δημιούργημά της. Μια σειρά από προηγμένα πρωτότυπα  που δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ, αλλά και η φυγή του Jay Miner, καταδεικνύουν με τον πιο επίσημο τρόπο, ότι η εταιρία είχε απολέσει πια το όραμα της!


Ο Atari 1200 XL ήταν ένα εντυπωσιακό μηχάνημα που απέτυχε λόγω της εσπευσμένης κυκλοφορίας του! Σήμερα, παραμένουν αρκετοί από αυτούς "ενεργοί" σε λειτουργική κατάσταση, φορώντας κυρίως τις bug free ROM's των μεταγενέστερων XL's..  



O Atari XL ήταν η ομαλή μετάβαση, από τα ογκώδη "προϊστορικά" cases των Atari 400/800 στη σικάτη αισθητική των 80's. Αν και στο hardware έγιναν κάποιες μικρές αλλαγές σε σχέση με τα A800, η ουσία παρέμεινε η ίδια! 




Ένα όραμα που υπονομεύτηκε στο βωμό του δοκιμασμένου "αναμασήματος" της ίδιας (φθηνότερης στο πέρασμα των χρόνων) τεχνολογίας, που οδήγησε σε βεβιασμένες κινήσεις,  οικονομικότερες υλοποιήσεις, λάθη και αναδιπλώσεις! Ενδεικτική ήταν και η περίπτωση του αντικαταστάτη της σειράς 400/800, Atari 1200 XL, που εξ' αιτίας της μειωμένης επεκτασιμότητας, των bugs και της ασυμβατότητας, πέτυχε να αδειάσει το stock όλων των παλαιών Atari 800, που είχαν εναπομείνει στα καταστήματα, πριν αποσυρθεί με τη σειρά του από την αγορά!

Με τον ερχομό της παλαιάς Commodore και των Tramiels, τα Atari απέκτησαν νέο case δια χειρός Ira  velinsky, ώστε να μοιάζουν περισσότερο με το νέο μυστικό όπλο που άκουγε στο όνομα Atari ST. Στο hardware έγιναν επίσης κάποιες αλλαγές, που αποσκοπούσαν περισσότερο στη μείωση του κόστους κατασκευής. Ακολουθώντας τη τάση της εποχής, ο Atari απέκτησε 128Κ μνήμης και ονομάστηκε 130XE. 



Η γερασμένη πια τεχνολογία είχε αρχίσει να χάνει τη λάμψη της, ενώ ρίχθηκε αλύπητα και χωρίς κανένα  σεβασμό να αντιμετωπίσει ακόμα και μεγαθήρια -computers, επόμενης γενιάς, όπως ο Commodore 64, κάτι που επέφερε ουσιαστικά και τους τίτλους τέλους!

Τίτλοι τέλους για τα μικρά Atari! Ξεχασμένα και από το θεό, με γερασμένη  τεχνολογία, έμελλε να κλείσουν  τη καριέρα τους άδοξα, ως... κονσόλα! Η πρώτη  κονσόλα που μεταμορφώθηκε σε computer, ακολούθησε τελικά αντίστροφη πορεία, και κατέληξε, τελικά (σαν φάρσα),  πάλι μέσα σε ένα case κονσόλας (χωρίς μάλιστα τη παραμικρή εξέλιξη από τότε).  Βγάζετε νόημα; OXI.  Atari XEGS.



O Jay Miner, το 1982 θα φύγει από την Atari (μαζί με κάποιους συναδέλφους του), και θα σχεδιάσει ένα νέο  υπολογιστή, που ακούει στο όνομα Amiga 1000.




Μια σειρά από περίεργες συμπτώσεις και ομοιότητες, μας δείχνουν ότι, Atari και Amiga, μοιράζονται, ως ένα σημείο, κάποιον βαθμό συγγένειας! Έτσι, παρατηρούμε ότι, αν πολλαπλασιαστεί η ταχύτητα του επεξεργαστή  του Atari επί τέσσερα, προκύπτει ακριβώς η ταχύτητα χρονισμού της Amiga (NTSC)! Και τα δύο συστήματα δέχονταν μέχρι τέσσερα disk drives (Ο Atari ST, φανταστείτε δεχόταν μόνο δύο!), ενώ διέθεταν αμφότεροι τέσσερα κανάλια ήχου! Ο αριθμός 1000 του πρώτου Amiga μοντέλου, φαίνεται να είναι ως  λογική και φυσική συνέχεια, ο διάδοχος του Atari 800! Ο χειρισμός των hardware sprites, ακολουθεί και στους δύο την ίδια φιλοσοφία (ενώ διαφέρει σημαντικά από αυτή του Commodore 64!). Και τα δύο μηχανήματα είχαν overscan modes, καθώς και τις μεγαλύτερες χρωματικές παλέτες της εποχής τους, με δυνατότητα προβολής, του συνόλου των χρωμάτων τους ταυτόχρονα! Οι ANTIC display lists των Atari, φαίνεται να βρίσκουν τη hardware εφαρμογή τους στον Agnus, και ιδιαίτερα στις Copper lists της Amiga...




Juggler animation, στον Atari! Βρε ποιον μου θυμίζεις; 

Ως τελική σύνοψη, θα πούμε  ότι η Atari, ήταν ιστορικά η πρώτη εταιρία που τόλμησε να φτιάξει computers βασισμένους σε hardware παιχνιδομηχανής, επηρεάζοντας τη νοοτροπία της computer industry, που θα σπεύσει στο μέλλον  να μιμηθεί το παράδειγμα της! Τα 8bit Atari computers, θα μείνουν στη θύμησή μας, ως υπέροχα μηχανήματα, μιας άλλης εποχής, που φτιάχτηκαν από μηχανικούς, όχι με βάση τις ανάγκες τις αγοράς, αλλά  με γνώμονα το τι computer θα ήθελαν να είχαν οι ίδιοι!