Atari 260 ST Schematic.

Ποιος δε θυμάται  την έκπληξη της αγοράς όταν ο Jack Tramiel  με μια αστραπιαία κίνηση (που μόνο με το κεραυνοβόλο Blitzkrieg μπορεί να συγκριθεί), σχεδίασε και υλοποίησε από το μηδέν μια υπολογιστική διάταξη κυριολεκτικά φερμένη από το μέλλον; Τίποτα πια δε θα έμενε ίδιο και από εδώ και πέρα όλοι οι υπολογιστές θα έμοιαζαν κάπως έτσι! Υπολογιστική δύναμη που μέχρι χθες έμοιαζε όνειρο έγινε ξαφνικά κτήμα του καθενός ενώ τεράστιες ποσότητες μνήμης RAM μοιράστηκαν απλόχερα σε όλους! Ακόμα και μετά από χρόνια τα IBM PC's έβλεπαν το 1MB του Atari ST και αλληθώριζαν!

Ήταν όμως τα χρόνια δύσκολα και τίποτα δεν εξασφάλιζε ότι το "αμερικανάκι¨θα τα κατάφερνε να μείνει ζωντανό στην αγορά. Το πρόσφατο φάντασμα του Βρετανού αριστοκράτη Sinclair QL ήταν εκεί να μας θυμίζει ότι δεν αρκεί να έχεις δυνατά χαρακτηριστικά για να επιζήσεις! Από την προσωπική μου συλλογή τράβηξα μερικές φωτογραφίες  ενός εθνικού  κειμηλίου για εμάς τους Atari users! Οι πρόγονοι μας, οι πρώτοι  "Atari "Sixteen/Thirty-two" στο στάδιο της κατασκευής! Αυτό το προσχέδιο πλακέτας προήλθε μάλλον από κάποιον υπάλληλο που δούλευε τότε για την Atari corporation! 

Είναι ένα CAD printout που κάποιοι σχεδιαστές εργάζονται σε κάτι μελλοντικά μεγάλο! Το μέγεθος του είναι αρκετά μεγάλο A1 και είναι τυπωμένο στο κλασικό διάφανο "ρυζόχαρτο" που οι μηχανικοί  συνήθιζαν να εργάζονται  εκείνο τον καιρό. Η επιγραφή- επικεφαλίδα  επάνω παραπέμπει στον άμεσο πρόγονο του Atari 520ST, τον 260ST! Τα γιαπωνέζικα γράμματα πιστοποιούν την ανάμειξη του παράγοντα της άπω ανατολής, γεγονός που δεν γνωρίζω επαρκώς πως προέκυψε. Είναι αλήθεια ότι ο Jack Tramiel από τα πρώτα κιόλας βήματα της Commodore είχε στενές επαφές με την Ιαπωνία (μια τάση που μέχρι τα χρόνια της Atari μάλλον δεν εγκατέλειψε ποτέ). Ως Atari user και retro computer lover, τέτοιου είδος έγγραφα τα φυλάω ως ανεκτίμητο θησαυρό.    

Κουβεντούλα περί Atari ST, IBM PC και PC-Ditto. O πόλεμος των λειτουργικών συστημάτων, η πτώση της DR και η άνοδος της Microsoft!

Σας φαίνεται οξύμωρο αυτό που βλέπετε στη φωτογραφία; Κάλως ήρθατε στη δεκαετία του ογδόντα, την εποχή που οι υπολογιστές  αποκτούσαν διχασμένη προσωπικότητα!

Μέσα σε μια ταραγμένη εποχή γεμάτη από  κατακλυσμούς και  "γενεσιουργικές ηφαιστειακές εκρήξεις", η "ανακάλυψη"  του personal computing έφερε ασύλληπτες  ανακατατάξεις  στους μέχρι τώρα οικονομικο-κοινωνικούς συσχετισμούς όλων των επιπέδων! Οι πολλές  τάσεις και ιδέες καθώς και η πρωτόγνωρη "αίσθηση του αγνώστου" που συνόδευε αυτή την αγορά, συντέλεσαν στο να διαμορφωθεί  ένα εξαιρετικά ασταθές επιχειρησιακό σκηνικό που εξελίχθηκε σε ταφόπλακα για πολλούς  που προσπάθησαν να τη διαμορφώσουν. Αρκετά χρόνια μετά, η κατάσταση δυστυχώς δεν δείχνει  να έχει ομαλοποιηθεί ακόμα, θυμίζοντας σχοινοβασία σε μεγάλο ύψος χωρίς δίχτυ ασφαλείας! Όσοι "οδήγησαν" τότε τις εξελίξεις των computers, αναγκάστηκαν να πάρουν κρίσιμες αποφάσεις που  ίσως εκείνη την εποχή  φαινόντουσαν αντιφατικές όσο και διφορούμενες....

Τα νέα δεν περνούν απαρατήρητα από τον ειδικό τύπο! Το περιοδικό Pixel προκαλεί αίσθηση με τον συμβατό του Jack Tramiel κάπου στο 1988.

Κάπου στο 1988  η Atari corporation,  δύο μόλις χρόνια μετά την απόλυτα επιτυχημένη  κυκλοφορία των ST's δείχνει  να σκέφτεται προσεκτικά τα επόμενα της βήματα. Τα πράγματα πηγαίνουν εξαιρετικά καλά για τον νέο της 16bit computer και το νέο αναμενόμενο upgrade  (που ακούει στο όνομα MEGA ST) είναι πια προ των πυλών! Και ενώ η προσοχή όλων βρίσκεται στις επόμενες ανακοινώσεις της εταιρίας, μια ξαφνική όσο και αινιγματική ενέργεια παγώνει σε όλους το χαμόγελο στα χείλη, δηλώνοντας απροκάλυπτα ένα αψυχολόγητο πισωγύρισμα. Η Atari corporation ανακοινώνει το πρώτο της IBM συμβατό κλώνο...

Καταλαβαίνετε ότι τα πράγματα άρχισαν να δείχνουν αρκετά περίεργα αναγκάζοντας τον πρόεδρο να βγάλει την ακόλουθη ανακοίνωση…

Η ανακοίνωση Tramiel.

‘’Η Σειρά των IBM είναι ξεπερασμένη και τεχνολογικά κατώτερη της σειράς ST. Υπάρχει όμως κόσμος που θα ήθελε για διαφόρους λόγους να αγοράσει ένα τέτοιο υπολογιστή. Σε αυτούς λέμε ότι σε κάθε περίπτωση αγοράζουν το’’ λάθος μηχάνημα’’ και θα πρέπει να προσανατολιστούν στην αγορά ενός Atari ST. Κάνουμε εξαιρετική δουλειά με τις νέες τεχνολογίες και δεν έχουμε την ανάγκη να αντιγράψουμε κάτι το παλιό! Πουλάμε πολύ καλά και χωρίς τη βοήθεια του PC κλώνου. Πάντα όμως φτιάχναμε μηχανήματα που ζητάει ο κόσμος και αυτή τη στιγμή η ανάγκη για ένα φθηνό IBM συμβατό είναι υπαρκτή.’’

Λίγο αργότερα θα συμπληρώσει ο πρόεδρος:

‘’Υπάρχουν δύο αγορές. Αυτοί που χρησιμοποιούν κάποιον IBM στο γραφείο και θα έβλεπαν με καλό μάτι την δημιουργία ενός φθηνού συμβατού και από την άλλη των νεαρών χρηστών που θέλουν πάντα το πιο προηγμένο! Αυτοί θα στραφούν προς την σειρά ST.’’

Μάλιστα!!! Δεν είχαν περάσει παραπάνω από 2.5 χρόνια από την τότε εξαγορά της χρεοκοπημένης  Atari από την Warner και ξαφνικά η νέα πρωτοποριακή εταιρία που θα έδινε έμφαση στις νέες τεχνολογίες αποφασίζει να γυρίσει πίσω σε ένα αρχαίο και ξεπερασμένο υπολογιστικό πρότυπο τουλάχιστον 7-8 χρόνων!!!!!!

Μια τελευταία διορθωτική δήλωση από την Atari ήρθε να ηρεμήσει το κλίμα:

"Οι ST users δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα από την στροφή της εταιρίας μας στους κλώνους. Ως βασικό concept παραμένει η σειρά ST και οι ανάγκες της βάσης χρηστών που έχει δημιουργήσει!".

Πως φτάσαμε όμως μέχρι εδώ; Η σχετικά νεοσύστατη Computer βιομηχανία από τη γέννηση της    πατούσε επάνω σε κινούμενες λιθόσφαιρικες πλάκες, με ότι καλό ή κακό συνεπάγεται αυτό. To  επικίνδυνο σκηνικό, στοίχισε σε πολλές εταιρίες που έπεσαν εν μια νυκτί ενώ αρχικά σημείωναν τρομερές κερδοφορίες! Σε αυτή τη χρονική στιγμή που αναφερόμαστε με τις δηλώσεις Tramiel,  βιώνουμε το οστικό κύμα από την έκρηξη  ενός πολέμου που άρχισε αρκετά  χρόνια  πίσω!

Προς μεγάλη έκπληξη όλων η μάχη  δεν είχε να κάνει με ταχύτητες, μνήμες, επεξεργαστές και το στεγνό hardware που έδινε επιδώσεις. Το μείζον τώρα είναι η διείσδυση και η κυριαρχία  πέρα από τα brand names και τα σκληρά πλαστικά και μέταλλα. 

Κυρίες και κύριοι, μετά από ένα ανηλεή πόλεμο που κράτησε παραπάνω από μια δεκαετία, η επόμενη μάχη θα δοθεί  κάτω από το μαλακό υπογάστριο αυτών των τεράτων! 

Καλώς ήρθατε στον πόλεμο  των λειτουργικών συστημάτων….

Ένας υπόγειος πόλεμος είχε  αρχίσει προ πολλού και μόνο οι πολύ υποψιασμένοι είχαν  τους "κατάλληλους αισθητήρες" για να τον αντιληφθούν! Αν αναρωτηθείτε σήμερα  ποιοι οδηγούν τις εξελίξεις στην πληροφορική,  δεν είναι η Commodore, δεν είναι η Atari, δεν είναι η IBM, δεν είναι καν  οι  εταιρίες hardware...

Τι είναι όμως λειτουργικό σύστημα;

Η απάντηση που θα δώσω σε αυτό είναι πολύ απλή αν και σχετικά ελλιπής! Λειτουργικό σύστημα είναι μια συλλογή από μικρά προγράμματα που χρησιμεύουν ώστε να πραγματοποιούνται οι ουσιαστικές βασικές λειτουργίες ενός μικροϋπολογιστή. Ο σκοπός τους είναι να αποτελούν τον ενδιάμεσο μεταξύ ανθρώπου και μηχανής κάνοντας δυνατή την επικοινωνία σε βασικό επίπεδο. Η  ύπαρξης των λειτουργικών συστημάτων κάνει σίγουρα ευκολότερη τη ζωή του προγραμματιστή! Για να καταλάβουμε τη μεγάλη σημασία τους θα πρέπει να αναλογιστούμε ότι χωρίς την ύπαρξη τους η κάθε εφαρμογή θα έπρεπε να κατασκευάσει τις δικές της ρουτίνες - πατέντες  για να διαβάσει το πληκτρολόγιο, να μετατρέψει το δυαδικό αποτέλεσμα σε ASCII, να το εμφανίσει μετά στην οθόνη, να διαβάσει τα drives, να στείλει αργότερα το αποτέλεσμα στον εκτυπωτή και... ούτω καθεξής! 

Το γνωστό μας ATARI GEM κληρονομιά από την περιβόητη Digital Research! Το OS του Atari ST έχει γραφεί σε γλώσσα C και είναι από κοινού δημιούργημα της DR και των προγραμματιστών της ATARI.

Φανταστείτε τώρα αυτό να συμβαίνει συνέχεια από χιλιάδες διαφορετικές εφαρμογές με χίλιους δύο διαφορετικούς τρόπους! Θα σήμαινε απλά το απόλυτο χάος! Με τα λειτουργικά συστήματα υπάρχουν τυποποιημένοι  κανόνες και τάξη σχετικά με το input- output, memory management και γενικά τη διαχείριση όλων των πόρων του συστήματος λειτουργώντας ως ο ενδιάμεσος μεταξύ εφαρμογής και μηχανήματος! Το λειτουργικό σύστημα ασχολείται φυσικά και με ένα πολύ ιδιαίτερο για εμάς τους χρήστες τμήμα του υπολογιστή το Disk management, διαχειριζόμενο λειτουργίες όπως το σβήσιμο, format, αντιγραφή. Σε αυτό του το χαρακτηριστικό αναφέρεται συνήθως ο πολύς κόσμος ονομάζοντας το  και ως DOS. 

Εντυπωσιακή φωτογραφία από το 5/14" drive της Triangle. Η εμπορία αυτού του τύπου περιφερειακών εκτινάχτηκε μετά τη χρήση των IBM εξομοιωτών. Παρατηρήστε αριστερά στη διαφήμιση βρετανικού περιοδικού την πιστοποίηση, "IBM compatibility with PC-DItto".

Τα πλεονεκτήματα γενικά που προσφέρει η χρήση OS είναι η ευκολία χρήσης και η ταχύτητα στον προγραμματισμό αφού η εκμάθηση ενός μηχανήματος γίνεται ευκολότερη εξαιτίας του σταθερού interface μεταξύ εφαρμογής - μηχανής! Ένα επίσης άλλο μεγάλο πλεονέκτημα είναι η ευκολία μετατροπής και κατά επέκταση η μεταφορά μιας εφαρμογής σε διαφορετικό  hardware που τρέχει το ίδιο λειτουργικό! Τέλος  το λειτουργικό μπορεί να βρίσκεται στη ROM είτε να φορτώνει κατευθείαν από αποθηκευτικό μέσο (δίσκο-δισκέτα) ή ακόμα και τα δύο προηγούμενα μαζί! 

ATARI - TOS, το λειτουργικό σύστημα του ATARI ST περιέχεται μέσα στη ROM του μηχανήματος  (ήταν από τις μεγαλύτερες που είχαν παρουσιαστεί τότε). Παρόλα αυτά στα πρώτα μοντέλα του ST το ΤOS φορτωνόταν από δισκέτα!!!

Ο κύριος ρόλος του που είναι άμεσα αντιληπτός από το χρήστη είναι η δυνατότητα άμεσου ελέγχου της μηχανής χωρίς την ανάγκη ξεχωριστής εφαρμογής! Ο χειρισμός πραγματοποιείται είτε με κάποιον line editor πληκτρολογώντας εντολές όπως το MS- DOS, είτε με κάποιο γραφικό περιβάλλον GUI όπως το GEM και τα  WINDOWS ή συνδυασμός και των δύο.  Ανάλογα με την δυναμικότητα και τον προσανατολισμό του υπολογιστή που απευθύνεται το OS, αυτό μπορεί να έχει έξτρα ιδιαιτέρα χαρακτηριστικά. Έννοιες όπως Multi-user, Multi processing, Multitasking, Multi threading, Real time, απαντάνε σε χαρακτηριστικά και προσανατολισμό λειτουργικών συστημάτων.

Αυτά σε γενικές γραμμές είναι τα λειτουργικά. Από ότι καταλάβατε ο ρόλος τους στο γεωπολιτικό γίγνεσθαι των υπολογιστών αν και υπήρξε αρχικά  σχετικά αθόρυβος, ήταν μάλλον καθοριστικός αφού στο μέλλον  θα διαμόρφωνε   σχέσεις δυνάμεων,   συμμαχίες  και  αντίπαλα στρατόπεδα..

Η βιβλιοθήκη προγραμμάτων ως δούρειος ίππος επιβολής των λειτουργικών.

Η προσθήκη δυνατών τίτλων στη βιβλιοθήκη  ενός υπολογιστή  ήταν η μοναδική εγγύηση  επιτυχίας και μακροζωίας του. Ο Atari ST είχε την τύχη  να προκαλέσει από νωρίς το ενδιαφέρον αρκετών Software developers (ακόμα και της Microsoft).

Ας δούμε λίγο χρονικά την περίοδο αρχές του 80 που αφορούν την υπόθεση των PC και κατά επέκταση του MS-DOS. Τα IBM PC’S λοιπόν, όταν πρωτοεμφανίστηκαν έδειχναν σαν αρχαία όχι μόνο σε σχέση με ένα Atari ST ή μια Amiga, άλλα και με τις περισσότερες εταιρίες που μεσουρανούσαν εκείνη την εποχή! Πως θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά τα πράγματα άλλωστε; Το πρώτο IBM PC που εμφανίστηκε  Αύγουστο του 1981, είχε μόλις 16K RΑΜ και αποθήκευση ουσιαστικά σε κασέτα (στο μικρότερο entry configuration )!!! Η δε τιμή του, 1565 δολάρια!!! Αν τώρα ο φιλόδοξος αγοραστής ήθελε να αγοράσει κάτι που έμοιαζε περισσότερο με σύγχρονο υπολογιστή θα έπρεπε να βάλει ακόμα πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη αφού για 64Κ και δύο 160Κ drives, θα έπρεπε να καταβάλει το ποσό των 3045 δολαρίων!!!!!! Καταλάβετε φυσικά ότι οποιοσδήποτε άλλος σκεφτόταν να προσφέρει στον κόσμο κάτι ανάλογο,  ουσιαστικά θα αυτοκτονούσε θέτοντας τον εαυτό του εκτός αγοράς! Δεν έγινε όμως το ίδιο με την IBM!!! Το τεράστιο κύρος της και η ιστορία που κουβαλούσε δημιούργησε μεγάλο ρεύμα, δημιουργώντας έκρηξη  στον τομέα του Software. Σύντομα η βιβλιοθήκη του IBM PC έγινε η πλουσιότερη και η πληρέστερη αν και όχι απαραίτητα η ποιοτικότερη.

Οι εποχές αλλάζουν!!! O άλλοτε  "κράχτης" του CP/M, ο "θρύλος"  Wordstar  συνεχίζει την παρουσία του  στην πλατφόρμα του MS- DOS και μέσω του PC-Ditto στον Atari μας!!!

dBASE III μέσα από τον ST!

Τίτλοι όπως το Word perfect, η dBase, το Super calc, το Lotus 1-2-3 και η Turbo Pascal έγιναν έννοιες συνώνυμες με το MS-DOS παραδειγματίζοντας κάθε πλατφόρμα! Δε θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι ο IBM είχε  ότι πρόγραμμα  κυριολεκτικά μπορούσες να φανταστείς,  μέχρι και συνταγές μαγειρικής! Αυτή ήταν λοιπόν η αληθινή δύναμη και ο μεγάλος πειρασμός για τις αντίπαλες εταιρίες που όσο φιλόδοξες και αν ήταν,  αναγκαστικά είχαν το ένα μάτι ανοιχτό στραμμένο σταθερά  πίσω στην IBM DOS συμβατότητα! Η κίνηση αργότερα για την ελεύθερη δημιουργία IBM κλώνων από τρίτες εταιρίες που έσπευσαν να επωφεληθούν από αυτό τον λογισμικό παράδεισο,  έδωσε μια νέα  τεράστια έκρηξη στο software δίνοντας στα PCS ένα σαφές προβάδισμα που μελλοντικά δύσκολα θα μπορούσε να ανατραπεί πια από τον καθένα! Το MS-DOS δεμένο γερά επάνω στο άρμα των IBM PC διαδόθηκε μέχρι τα πέρατα του κόσμου σημαίνοντας μια νέα εποχή.

Το "βαρύ πυροβολικό" της εξομοίωσης! Hardware IBM AT 286 emulator στο πρόσωπο του  ATonce της Vortex!

Η δύναμη ενός IBM PC-AT 286 μέσα στον Atari MEGA ST. Ποιος δε θα ήθελε ένα πανίσχυρο Motorola και τη συμβατότητα  με τα  PC's;

Αν θες να παραμείνεις ανεξάρτητος τότε πρέπει να εξομοιώσεις...
Η Atari αφουγκραζόμενη  αυτή τη νέα κατάσταση, δραστηριοποιήθηκε κυρίως σε δύο επίπεδα! Πρώτον, ξεκίνησε (το προφανές) τη δημιουργία των  δικών της IBM κλώνων σε ασύγκριτα χαμηλή τιμή (πράγμα που  επίσης έκαναν και άλλες εταιρίες) και σαν δεύτερη αιχμή του δόρατος χρησιμοποίησε το παιχνίδι της  φημολογίας  περί δημιουργίας hardware και software add-ons που θα έδιναν τη δυνατότητα στην ήδη υπάρχουσα σειρά των ST να γίνουν PC DOS κλώνοι, απολαμβάνοντας της IBM  συμβατότητας μέσω της διχασμένης προσωπικότητας!

Professional Write μέσα από τα CGA γραφικά του PC-Ditto.

Εδώ είμαστε! Δούλεψα στο παρελθόν την Hisoft Pascal αλλά δεν κρύβω την αγάπη μου για την κλασική Turbo Pascal της Borland. Το αποτέλεσμα της Software εξομοίωσης σε συνδυασμό με  το ξεκούραστο Atari High Resolution  SM124 θα σας δώσουν ένα εκπληκτικά ξεκούραστο...ΙΒΜ περιβάλλον εργασίας! 

Ο Atari Mega ST κάτω από το PC-Ditto κάνει απροβλημάτιστα το compiling ενός προγράμματος! Η ένδειξη "Success" εμφανίζεται  στη οθόνη!

Φυσικά  στη δεύτερη περίπτωση  μιλάμε για τους Emulators, μια μόδα που έκανε "έντονα" αισθητή την παρουσία της τη δεκαετία του 1980 και αποτελεί αναμφισβήτητα ένα τεράστιο κεφάλαιο του Computing! Η μεγάλη σημασία που έδωσε η αγορά στους emulators είναι  σήμερα ιστορικά παραδεκτή και επιβεβαιωμένη. Αξέχαστες έχουν μείνει οι τρομερές εκθέσεις με τους  Acorn Archimedes, Amiga και Atari ST να δημιουργούν αίσθηση τρέχοντας κάτω από το εξομοιωμένο μονόχρωμο  DOS περιβάλλον  κάποιο IBM PC πρόγραμμα. Πλήθος οι διαφημίσεις των εταιριών, πλήθος και οι δηλώσεις σχετικά με τις τρομερές δυνατότητες της εξομοίωσης που μας υποσχόταν ότι μέσα σε μια νύχτα θα δεκαπλασίαζε την βιβλιοθήκη των προγραμμάτων μας! Τρελά τα λεφτά στην βιομηχανία από το  πλήθος μικρών και μεγάλων εταιριών που έσπευσαν να επωφεληθούν δίνοντας μια νέα ώθηση και προσανατολισμό στην αγορά υπολογιστών! Ονόματα που έγιναν σε μερικές νύχτες γνωστά και αργότερα έπεσαν ξανά! Το MS-DOS άρχισε να διαφαίνεται ως η νέα ανατέλλουσα πραγματικότητα! Όπως όλα έδειχναν (και εμείς  ακόμα δε το βλέπαμε) σε λίγα χρόνια θα γινόταν  ο μοναδικός κυρίαρχος.

Ο πανέμορφος ATARI STE επιδεικνύει το κομψό Triangle 5 1/4". Φυσικά στο monitor βλέπετε το διχασμό προσωπικότητας!!!

Ο Atari STE νομίζει ότι είναι Olivetti PC κάτω από το PC-ditto.

Atari MEGA ST2 και PC-Ditto!

Digital Research, μια τραγική στιγμή της ιστορίας της πληροφορικής. Η άνοδος της Microsoft.  

Όταν το πρώτο IBM PC παρουσιάστηκε το 1981, σηματοδότησε ίσως το μεγαλύτερο γεγονός στην σύντομη ιστορία των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Μέχρι τότε η IBM θεωρούσε εξαιρετικά μικρή τη συγκεκριμένη αγορά γεγονός όμως που άλλαξε στη συνέχεια! Έτσι, όταν το 1979 αποφασίστηκε η ριζική αλλαγή του μέχρι τότε δόγματος, στα πλαίσια μιας γενικότερης αναδιάρθρωσης πάρθηκαν κάποιες αποφάσεις  που σαν αιχμή του δόρατος επίτασσε  τη δημιουργία  του δικού της προσωπικού μικροϋπολογιστή. Αφού έγιναν κάποιες διαβουλεύσεις ώστε να απαντηθεί το δίλημμα εξαγοράς έτοιμου υπολογιστή (από Τρίτη εταιρία) ή η δημιουργία ενός νέου εκ του μηδενός,  αποφασίστηκε τελικά το δεύτερο! Βγήκε λοιπόν η IBM στην αγορά και αγόρασε μερικά disk drives από την Tandon στην Αμερική, printers από την Epson στην Ιαπωνία,  monitors από την Taiwan και το θαύμα έγινε! Όταν έφτασε η ώρα για την επιλογή του κεντρικού επεξεργαστή υιοθετήθηκε η επιλογή του 8088 της Intel,  γεγονός που δεν ήταν και άσχημο αφού μάλλον υπερτερούσε ελαφρώς από τους 6052 και Z80 που ήταν εγκαταστημένοι στα περισσότερα micros της εποχής εκείνης,  αν και  όχι τόσο ώστε να υπάρχει τεχνολογικό χάσμα που θα  δημιουργούσε  προβλήματα ασυμβατότητας με τα παλιότερα πρότυπα της εποχής! Φυσικά ένας ακόμα ισχυρός λόγος που προτιμήθηκε το συγκεκριμένο chip ήταν και οι άρρηκτοι δεσμοί του με το παλαιότερο 8080 και τη συμβατότητα του με το περιβόητο τότε CP/M.

Gary Kildal, ο ιδρυτής της Digital Research!

Και ήταν συνειδητή αυτή η κίνηση της IBM αφού εκείνη την περίοδο το δημιούργημα του ιδρυτή της Digital research, Gary Arlen Kildal το CP/M, ήταν το standard σε κάθε υπολογιστικό σύστημα που  ήθελε να θεωρείται  επαγγελματικό!  Έχοντας λοιπόν κλείσει τα πάντα  στο hardware κομμάτι,  η IBM έπρεπε να κάνει επίσημα τώρα τις επιλογές της για το λογισμικό μέρος του νέου της υπολογιστή. Σε αυτόν τον τομέα τα πράγματα έδειχναν μονόδρομος! Για την Basic εμπιστεύτηκε φυσικά  το  στάνταρ της αγοράς, τον νεαρό ελπιδοφόρο Bill Gates και την Microsoft ώστε να εξασφαλιστεί μια ποιοτική Basic που θα βρισκόταν μάλιστα μέσα στη ROM.

Πριν η Microsoft  κάνει το MS-DOS  αυτό που είναι σήμερα κάποτε όλοι έπιναν νερό στο όνομα του! Το CP/M της DR ήταν απλά ο μονόδρομος!

Για το λειτουργικό σύστημα  εμπιστεύθηκαν την επίσης στάνταρ  κραταιά Digital Research του Gary Arlen Kildal που θα έφτιαχνε (τι άλλο;) μια έκδοση του CP/M για το IBM PC! Εδώ θα κάνω μια μικρή παρένθεση για να μεταφέρω μερικά πράγματα για τον Gary Kildal. Θεωρούταν τεράστιο μέγεθος, πολυπράγμων και γκουρού των υπολογιστών! Πολλοί που μίλησαν για αυτόν είπαν ότι ήταν σε όλα πολύ ανώτερος του Bill Gates άλλα η ζωή μάλλον του φέρθηκε άδικα. Παρένθεση τέλος τώρα με την Microsoft να έρχεται σε συμφωνία για το θέμα της BASIC! Η μοναδική εκκρεμότητα που έμενε τώρα ήταν η αγορά λειτουργικού. Η IBM έρχεται σε επαφή με την D.R. και κάτω υπό... αδιευκρίνιστες συνθήκες, συμβαίνει κάτι τραγικό που γράφτηκε στην ιστορία των υπολογιστών ως κάτι που ακροβατεί  ανάμεσα σε αλήθεια και το urban legend!

Λέγεται  λοιπόν ότι τη στιγμή που οι εκπρόσωποι της IBM καθόντουσαν στον προθάλαμο του γραφείου του,  ο Gary Kildal  τους ξεφτίλισε πραγματικά αφήνοντας τους εκεί, προτιμώντας να πετάξει με το αγαπημένο του αεροπλάνο αποφεύγοντας τελικά να υπογράψει. Μετά από αυτή τη "σφαλιάρα" η IBM ταπεινωμένη  ξαναγυρνάει άπρακτη στην Microsoft και την φέρνει μπροστά στην μεγαλύτερη πρόκληση που θα ήταν καθοριστική για το μέλλον της! Θα αναλάμβανε αυτή να γράψει το λειτουργικό σύστημα για τον νέο IBM PC. Φυσικά η Microsoft δεν είχε τα προσόντα για κάτι τέτοιο αφού  ο Gates όσο χαρισματικός και αν ήταν, δεν ήταν ο Gary Kildal!!! Αναζήτησε λοιπόν κατά την προσφιλή συνήθεια της βιομηχανίας των computers κάποια έτοιμη λύση, που βρήκε αργότερα στο πρόσωπο μιας μικρής εταιρίας (Seattle Computers) που είχε φτιάξει ένα λειτουργικό για το 8086 chip (βελτιωμένη έκδοση του 8088 ) οπότε και η μετατροπή του θα ήταν σχετικά εύκολη. 

Αν ήθελες τότε καλή BASIC απλά πήγαινες στη Microsoft. Αν ήθελες όμως λειτουργικό πήγαινες στην DR...

Έτσι δημιουργήθηκε το PC-DOS της IBM που μετατράπηκε αργότερα σε MS-DOS κατά την ανεξάρτητη πλέον πώληση του από την Microsoft. Φυσικά όσοι το πρωτοείδαν έπαθαν ένα σχετικό σοκ αφού το υποτιθέμενο καινούριο λειτουργικό μόνο καινούριο δεν έμοιαζε να είναι αφού στην όψη  θύμιζε σχεδόν σε όλα το CP/M της DR!!!!! Οι κακές γλώσσες μάλιστα  είπαν ότι ο δημιουργός του το έφτιαξε μόλις μέσα σε  μερικές εβδομάδες (αυτό εξηγεί το πλήθος bugs που ανακάλυψε η IBM όταν το παρέλαβε) με το manual του CP/M ανά χείρας, αλλάζοντας  μόνο όσα χρειάστηκαν ώστε να μην έχει νομικό πρόβλημα! Φυσικά η D.R. δεν κάθισε με σταυρωμένα τα χέρια και αργότερα  στις αίθουσες των δικαστηρίων πήρε λίγο από το αίμα της πίσω κερδίζοντας κάτι ψιλά! Όπως και να έχει όμως το πράγμα... το πουλί  για την D.R. πέταξε!

Έτσι, οι αρχικές εκδώσεις του MS-DOS (για να μην πούμε και για τα πρώτα Windows που πατούσαν σε αυτό) είχαν κάτι από CP/M μέσα τους. Πέρα από αυτά η ιστορία γράφτηκε και δεν γυρίζει πίσω! Το MS-DOS ελέω IBM πήρε σύντομα τα πάνω του και η D.R. έγινε το τραγικό πρόσωπο της ιστορίας τρέχοντας πίσω από τις εξελίξεις  να προλάβει να μαζέψει τα αμάζευτα! Αργότερα προσπάθησε αρκετές φορές να προσεταιριστεί  την IBM προσφέροντας της διάφορα προϊόντα  όπως το CP/M86 που δυστυχώς δεν είχε την απήχηση που περίμενε! Αργότερα έκανε άλλη μια προσπάθεια με ένα multi tasking λειτουργικό (Concurrent CP/M) που και αυτό όμως δεν απέδωσε την αναμενόμενη επιτυχία! Η περιβόητη Digital Research,  αυτός ο κολοσσός των υπέροχων προϊόντων έχασε πλέον το τρένο των εξελίξεων και απολινωμένη καταδικάστηκε σε σταδιακό μαρασμό. Καμιά προσπάθεια -ούτε καν αργότερα- το GEM και το DR-DOS μπόρεσαν δυστυχώς να τη σώσουν. Ο νέος ηγέτης της πληροφορικής αρχίζει να ανατέλλει! Δεν είναι η IBM άλλα ούτε κάποιος  που φτιάχνει Hardware!!! O Gary Kildal το είχε οραματιστεί αλλά δεν πρόλαβε να το εδραιώσει! Ο Bill Gates βρίσκεται τώρα εδώ με εμάς, για εμάς και θα μας υποσχεθεί την εκπλήρωση όλων μας των ονείρων μέσα από μια παρακαταθήκη προερχόμενη μέσα από το δικό του think tank. Η ώρα της Microsoft έφτασε!

-"Τι κάνεις εκεί;"  -"Φορτώνω ένα παραθυρικό GEM πρόγραμμα!!!"   -"Αργείς!!!Άσε, θα φορτώσω κάτι εγώ να  ευθυμήσουμε!!!" :p

 Ο Atari ST διαβάζει MS-DOS δισκέτες.

Μέσα σε αυτήν την αναμπουμπούλα ξαναγυρνάμε στην περίπτωση της Atari που μέχρι τότε μαζί με  τους άλλους εναπομείναντες κατασκευαστές προσπαθούσε αμήχανα να αφουγκραστεί τις εξελίξεις! Ο Atari ST είχε εντελώς διαφορετική φιλοσοφία, όσο κατασκευαστικά, όσο και από πλευράς Software σε σχέση με τον IBM - PC!  Σήμερα ξέρουμε ότι το λειτουργικό σύστημα του Atari ST λέγεται TOS από το ακρωνύμιο "The operation system"!  Δεν ξέρω όμως αν γνωρίζουν όλοι ότι  τα πράγματα παραλίγο να μην ήταν ακριβώς έτσι!

Όταν ο Tramiel άρχιζε να ψάχνει λειτουργικό σύστημα για τον νέο του υπολογιστή, ήταν  φυσικό να πάει  και αυτός στον καλύτερο καταλήγοντας έτσι στην υπερδύναμη της εποχής Digital Research γνωστή για το CP/M και το GEM. Φυσικά ο ST δεν υπήρχε  καν ακόμα (τουλάχιστον στη φουλ μορφή του) και έτσι ο πρώτος "ST" που επιστρατεύτηκε για να επιδείξει το λειτουργικό στον Tramiel ήταν ένας... Apple Lisa, αφού αυτός ο υπολογιστής ήταν ότι κοντινότερο σε αυτό που είχε στο μυαλό του να φτιάξει ο πρόεδρος της Atari! Κατά τις πρώτες στιγμές της ζωής του ST,  το GEM δεν έτρεχε επάνω στο TOS όπως το γνωρίζουμε σήμερα,  άλλα έτρεχε άρον- άρον κάτω από CP/M 68000, την 16bit έκδοση δηλαδή του γνωστού λειτουργικού της D.R. για τον Motorola.

To CP/M φυσικά εκ πρώτης όψης έμοιαζε σωστή επιλογή αφού ήταν το must της εποχής για όλα τα επαγγελματικά computers και από την άλλη, δεν υπήρχε τότε τίποτα άλλο αξιόλογο για τον εξωτικό Motorola στον ορίζοντα! Ο αρχικός ενθουσιασμός σύντομα  αντικαταστάθηκε από  ένα έντονο σκεπτικισμό αφού το CP/M αν και έμοιαζε να λειτουργεί, έδειχνε σχετικά γερασμένο και  δυστυχώς αρκετά αργό φρενάροντας τον πρωτοποριακό υπολογιστή με τα 8Mhz, τον 68000 και τη DMA υποστήριξη. Τότε ως από μηχανής θεός η λύση βρέθηκε σε ένα καινούριο πρωτοποριακό project που δούλευε μόλις εκείνο τον καιρό (από τις αρχές του 1985) η DR, το GEM-DOS!

Το GEM-DOS προτιμήθηκε εξαιτίας της γενικά καλύτερης του απόδοσης αλλά και του ιεραρχικού συστήματος αρχείων του (Το CP/M δεν είχε) και επάνω του χτίστηκε το TOS. Το λειτουργικό σύστημα του ST θεωρείται ότι είναι ένα υβρίδιο μεταξύ CP/M, MS-DOS και λίγο UNIX καθώς μάλλον έχει δανειστεί στοιχεία από αυτά. Το GEM-DOS με τη σειρά του παρουσιάζει αξιοσημείωτη ταύτιση στις functions με το MS-DOS (ακόμα και στους αριθμούς των functions παρατηρείται αντιστοιχία!!!). Για την ιστορία,  υπάρχουν και κάποιες functions του MS-DOS που για ευνόητους λόγους έχουν αφαιρεθεί από τον Atari. Ειδικά στον τομέα του File management, μόνο οι UNIX συμβατές functions έχουν διατηρηθεί. Το παλιό μπλοκ που περιεχόταν στο MS-DOS και αναφερόταν σε συμβατότητα με το CP/M και στο hardware του 8088 επεξεργαστή απουσιάζει. To GEM-DOS διατήρησε τις ομοιότητες με το MS-DOS και στο Disk management με αποτέλεσμα ο Atari να μπορεί να διαβάσει δισκέτα IBM-PC αφήνοντας έτσι διάπλατο το παράθυρο της επικοινωνίας των δύο αυτών κόσμων! 

To Zaxxon μέσα από τα CGA γραφικά του...Atari STE!!! Το PC-Ditto μπορεί να τρέξει πολλά παιχνίδια αλλά με υπολογίσιμο κόστος στην ταχύτητα.

Το θρυλικό ELITE μέσα από το PC-DItto.

Είπαμε τα PC's είχαν τα πάντα...

Καταλαβαίνετε ότι προσπάθησα να δοκιμάσω ότι PC δισκέτα είχα στα χέρια μου! Το τρομερό triangle  ήταν πολύτιμος συνεργάτης στην προσπάθεια μου αυτή.

Βραδυνή φλυαρία...

Κάτι τέτοιες βραδυνές ώρες που με πιάνει το παράπονο κάθομαι και σκέφτομαι ξανά τα παλιά. Με το MS DOS και τους IBM συμβατούς να κυριαρχούν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη, οι ανεξάρτητες φωνές της computer industry άρχισαν μία - μία να αφομοιώνονται και να σωπαίνουν! Εταιρίες  που αρνήθηκαν να ασπαστούν την νέα αλήθεια του MS-DOS απλά βγήκαν καταχρεωμένες εκτός της σκακιέρας παιχνιδιού. Η λύση των  IBM εξομοιωτών αν και φάνηκε αρχικά σωτήρια, τελικά αποδείχθηκε ότι είχε περισσότερο ψυχολογικά παρά πραγματικά  οφέλη να αποδώσει. Η χρήση τους εξαιτίας  των αρκετών περιορισμών και προβλημάτων περιορίστηκε μάλλον σε περιστασιακή χρήση που δε θα μπορούσε σε καμία περίπτωση  να γίνει η  κύρια. Οι hardware εξομοιωτές  αν και ήταν γρηγορότεροι και καλύτεροι σε σχέση με την πρώτη γενιά των software εξομοιωτών, εντούτοις κόστιζαν πολύ ακριβά και πολλές φορές ακριβότερα από το κόστος ενός κανονικού  IBM συμβατού. Πέρα από αυτά αυτά πάντως,  δεν πρόκειται ποτέ να ξεχάσω την αίσθηση κύρους και ανωτερότητας που ένοιωθα όταν έβλεπα τον Atari μου να εξομοιώνει ένα άλλο σύστημα. Ο Atari ST εκτός των άλλων είχε και  το χρυσό δώρο του "κοινού drive format" με το MS-DOS που απλοποιούσε κατά πολύ τα πράγματα. Αρκούσε απλά μια αντιγραφή για την  ανταλλαγή αρχείων ανάμεσα στους δύο κόσμους χωρίς την ανάγκη καμιάς μετατροπής  χαρακτηριστικό που εκμεταλλεύθηκαν κατά κόρον  και οι emulators.

Αν νομίζετε ότι ο "Arnold Schwarzenegger" των υπολογιστών Archimedes 3000 δεν είχε την ανάγκη της ΙΒΜ βιβλιοθήκης  κάνετε λάθος! Αίσθηση έκανε τότε στις εκθέσεις η επίδειξη του δικού του PC-emulator! Στη φωτογραφία βλέπετε τον δικό μου Acorn A3000 που στο βασικό πακέτο του φέρει εκτός από τον Emulator και το DR DOS-5.

Ερώτηση: Τι θα γίνονταν άραγε αν συναντιόντουσαν ο Stallone και ο  Schwarzenegger; Σίγουρα η μάχη του αιώνα θα λέγατε αν ήσαστε τη δεκαετία του 1980 παιδί!  Αν ανήκετε όμως σήμερα στην γενιά των σαραντάρηδων θα απαντούσατε: -"Χμμμ... μάλλον θα άνοιγαν μαζί εστιατόριο στο Hollywood"! Όσο δυνατό hardware και αν είχες έπρεπε να ήσουν έξυπνος  αν ήθελες να επιβιώσεις! 

Τελειώνοντας τη σημερινή  μου φλυαρία θα ήθελα να πω ότι το  PC-Ditto ήταν για εμένα ένα όνειρο που με κράτησε στα σύννεφα κατά τα εφηβικά μου χρόνια. Χάρις σε αυτό έκανα τις εργασίες μου  στο σπίτι όταν έφευγα  κουρασμένος από τα εργαστήρια της σχολής. Ανάβοντας τον Atari μου  είχα αυτομάτως  μέσα στο δωμάτιο μου ένα κανονικότατο IBM PC συμβατό με 703K αντί των 640K RAM των συνηθισμένων IBM compatibles και χωρίς κανένα επιπλέον κόστος. Από πλευράς συμβατότητας μάλιστα, τα πήγαινε πολύ καλά διατυμπανίζοντας την επιτυχία του να περάσει το νούμερο ένα test τότε,  να τρέξει δηλαδή το Microsoft Flight simulator!!! Φυσικά όσο  γρήγορος  και να ήταν ο Atari ST του 1MIPS, κυριολεκτικά γονάτιζε υπό την πίεση της εξομοίωσης,  δουλεύοντας αρκετά πιο αργά από τον μέσο IBM. Παρόλα αυτά, το πρόγραμμα ήταν πολύ έξυπνα φτιαγμένο κάνοντας σωστά τη δουλειά του  και στα δύο monitors του Atari. Φυσικά στην περίπτωση που διαθέτατε ένα 5/14" Atari drive,  το PC Ditto θα συνεργαζόταν άψογα  διαβάζοντας απευθείας τις μεγάλες δισκέτες των PC's. Σήμερα η εξομοίωση στα computers έχει περάσει σε άλλα επίπεδα  ως  αναπόσπαστο κομμάτι  της  σύγχρονης computer κουλτούρας μας. Σας αφήνω τώρα για να πάω να εξομοιώσω ένα Atari ST στο σύγχρονο PC μου...

V-Tech Laser 128: "Ανακαλύψτε την εποχή των Laser"

Αναπολώντας τη μέχρι σήμερα  "κομπιουτερική" μου πορεία, δύο πράγματα είναι αυτά που  αυθόρμητα μου έρχονται στο μυαλό. Πρώτον, η φυσική μου ροπή προς τους Atari computers (πράγμα λογικό αφού ήταν και η πρώτη μου αγάπη) και δεύτερον, ο  θαυμασμός μου για ένα άλλο μεγάλο ορόσημο της ιστορίας της πληροφορικής, τον επεξεργαστή 6502 της MOS.

Ξεπλυμένα χρώματα χλωρίνης και γήινες αποχρώσεις της μουστάρδας; Ποτέ στα Atari computers...

Για τα 8bit της Atari δεν ξέρω αν θα μπορούσα μόνο με λίγες λέξεις να περιγράψω τι νιώθω,  αλλά αν ήμουν αναγκασμένος να το πράξω θα έλεγα ότι,  αν και αντιπροσώπευαν επάξια το καινοτόμο πνεύμα του κυρίου Miner (με πληθώρα νεωτερισμών και hardware ευκολίες), παρόλα αυτά είχαν και έντονα τα σημάδια της γήρανσης (ανήκοντας ουσιαστικά σε προηγούμενη γενιά 1979),  με τις  αναλύσεις της οθόνης να ακολουθούν ξεπερασμένα και μη χρηστικά πια πρότυπα ενώ και ο ενσωματωμένος Basic interpreter έδειχνε  να χρήζει  και αυτός κάποιας ανανέωσης.

Ο MOS 6502. Αν δεν υπήρχε αυτός ίσως να μην υπήρχε Commodore, Atari και Apple (τουλάχιστον όπως  τις γνωρίσαμε).

Ο MOS 6502 από την άλλη όταν παρουσιάστηκε το 1975 (ως ο από μηχανής θεός) ήταν ο πρώτος μικροεπεξεργαστής χαμηλού κόστους (περίπου 20-25 δολάρια το κομμάτι!!!) τη στιγμή που ο αντίστοιχος ανταγωνισμός της Intel (8080) και motorola (MC6800) κόστιζε εξωφρενικά φτάνοντας ακόμα και τα τα 300 δολάρια!!!  Μπορείτε εύκολα να καταλάβετε  ότι  η γέννηση του είχε σαν άμεσο αποτέλεσμα να συμπαρασυρθούν δραματικά προς τα κάτω οι τιμές των μελλοντικών μικροϋπολογιστών,  ανοίγοντας  επιτέλους για πρώτη φορά  το δρόμο ώστε ολοκληρωμένες υλοποιήσεις όπως ο PET και αργότερα ο VIC (αλλά και κονσόλες όπως της Atari) να έρθουν επιτέλους κοντά στον καθένα! Πολλοί ήταν οι κατασκευαστές που έσπευσαν να εντάξουν  το διαμαντάκι της MOS σε υπολογιστικές υλοποιήσεις  ανάμεσα τους  και αυτές της  Apple, Acorn, Commodore και φυσικά τα 8bit Atari  (οι δύο έρωτες μου απαντούν σε αυτή την  τελευταία υλοποίηση). Εδώ θα ήθελα  να αναφέρω ότι εξαιτίας κάποιων γεγονότων, με διακατέχει και ένας σταθερά αμερικανο-κεντρικός  κομπιουτερικός προσανατολισμός και πιστέψτε με δεν έχω απολύτως κανένα πρόβλημα με αυτό!

Βρε που σε είδα...βρε που σε είδα!!!! Οι Laser δεν ήταν ποτέ άγνωστοι στη χώρα μας! Όσοι από εσάς είσαστε τότε μέσα στα πράγματα θα τον έχετε πετύχει σε κάποιο Pixel. Πάνω δεξιά βλέπετε το Laser compact  PC-XT που δανείζεται το κέλυφος του LASER 128!!!

Φανταστείτε τώρα μετά από όσα σας είπα, πως ένιωσα όταν έπεσε ξαφνικά στα χέρια μου ένας άγνωστος (σε εμένα) υπολογιστής που διαθέτει μια CPU  της σειράς  που λέγαμε πριν ( εξέλιξη του 6502) και ήταν κατά κάποιο τρόπο αντίπαλος των μικρών 8bit Atari! Ο LASER 128, είναι ομολογουμένως  ένα πολύ όμορφο micro που δραστηριοποιήθηκε κυρίως στον βορά της απέναντι πλευράς του ατλαντικού. Ο νεοφερμένος επισκέπτης λιγομίλητος δεν διαμαρτυρήθηκε στιγμή για τις πολλές ερωτήσεις μου! Τον τοποθέτησα προσεκτικά  στο γραφείο μου και αφού τον περιεργάστηκα ομολογουμένως με λίγο αδιάκριτο τρόπο, προσπάθησα για μια πρώτη γνωριμία! Κοιτάζοντας την εξωτερική μορφή του, ομολογουμένως αισθάνθηκα ότι ο φίλος μας εκπέμπει μια αλλόκοτη αύρα μεγαλοπρέπειας καθώς αυτό το micro μου έβγαζε κάτι "πιο επαγγελματικό" από αυτά που μέχρι τώρα είχα συνηθίσει.

Άρτια ποιότητα κατασκευής και εξαιρετική αισθητική δίνουν σε αυτό τον micro μια αίσθηση μεγαλοπρέπειας που δε συναντάς συχνά σε κάποιο home computer.

Μια γρήγορη ματιά στο Internet, και το αποτέλεσμα   επιβεβαίωσε τις αρχικές μου υποψίες! Ο Laser  δεν ήταν σαν τα άλλα micros που ήξερα, είναι ένας, Apple IΙc κλώνος!!! Θεέ μου!! Το ενδιαφέρον μου χτύπησε τώρα κόκκινο καθώς δεν είχα ποτέ μου ουδεμία στενή επαφή με κανένα εκπρόσωπο του μήλου ως τώρα   και συνεπώς οι γνώσεις μου γύρω από τα συγκεκριμένα μοντέλα ήταν πρακτικά μηδαμινές!

Κάνει καλό στην υγεία!

Η δεκαετία του 1970 λοιπόν, μπορούμε να πούμε ότι γέννησε  το home computing,  με  διαφόρων ειδών πρώιμα υπολογιστικά συστήματα  να κυκλοφορούν  αρχικά  υπό τη μορφή κιτ!!! Η ιδέα της κατασκευής υπολογιστών   για χομπίστες  ήταν  ακόμα για τους πολλούς   έννοια σχεδόν ανύπαρκτη που μόλις είχε  αρχίσει να ωριμάζει  στο μυαλό λίγων ανθρώπων που είχαν τις γνώσεις και την κατάρτιση. Η κατασκευή σε μαζική παραγωγή  chips όπως αυτά των μικροεπεξεργαστών και των ολοκληρωμένων μνήμης έδιναν   ίσως για πρώτη φορά- χειροπιαστές ελπίδες ότι η ύπαρξη ενός οικιακού υπολογιστή στο υπόγειο του κάθε σπιτιού γίνονταν τώρα   μια αρκετά ρεαλιστική προοπτική.

Κάπου εκεί χρονικά, ένας ανήσυχος νεαρός, ο κύριος Gary Wozniak "πάλευε" στο γκαράζ του σπιτιού του να φτιάξει το δικό του προσκοπικό υπολογιστή. Σύντομα κατάλαβε ότι η έλευσις του νέου MOS 6502 ήταν μιας πρώτης τάξης ευκαιρία ώστε να ρίξει το συνολικό  κόστος (σε σχέση με τον πανάκριβο Motorola mc6800) και έτσι ο πρώτος Apple 1 γεννήθηκε κάπου το 1976! Την επόμενη χρονιά ακολούθησε το βελτιωμένο σε όλα τα σημεία Apple II που κέρδισε την ευρεία αποδοχή ως ένας από τους πιο πετυχημένους υπολογιστές που έγιναν ποτέ! Μια βελτίωση του, η Apple II+ ακολούθησε,  για να καταλήξουμε στο επαγγελματικού προσανατολισμού Apple III. Αργότερα το 1983 βλέποντας ότι οι σειρές Apple II και Apple II+ είχαν τεράστια αποδοχή (πουλώντας μαζί σχεδόν ένα εκατομμύριο κομμάτια) αποφασίζει να βγάλει μια βελτιωμένη έκδοση την Apple IIe.

Κάπου εδώ πρέπει να αναφέρω την μαζική εισβολή των Apple ΙΙ κλώνων (Π.χ. Laser128) που άρχισε όταν οι εταιρίες μυρίστηκαν το χρήμα και προσπάθησαν να προσεταιρισθούν  μέρος αυτής της τρομερής αγοράς. Περιττό να αναφέρουμε ότι πολλοί από αυτούς κατέληξαν στις δικαστικές αίθουσες πληρώνοντας στην Apple τεράστιες αποζημιώσεις! Το 1984 ήρθε και το Apple IΙc ως μια φορητή βελτιωμένη υλοποίηση! Τέλος, το 1988 ήταν χρονιά ορόσημο για τη σειρά αφού κυκλοφόρησε το Apple IIc+ που έμελε και να είναι το τελευταίο 8bit της εταιρίας. Εμάς στην περίπτωση του Laser θα μας απασχολήσουν οι άμεσοι ανταγωνιστές του,  τα Apple IIe και Apple IIc.

Πρέπει να παραδεχτείτε ότι ο Laser 128 είναι ένας πολύ όμορφος micro! Δεξιά διακρίνεται το 5 1/4" Disk Drive!

Ξέροντας  γενικά από το παρελθόν ότι  η προσπάθεια αντιγραφής εκτός από νομικά προβλήματα παράγει  συνήθως και φθηνά ανάξια τις περισσότερες φορές της προσοχής  κακέκτυπα, δεν κρύβω ότι είχα μια  μεγάλη δόση δυσπιστίας για αυτό το μηχάνημα!  Ευτυχώς όμως, αποδείχθηκε ότι  η περίπτωση του Laser  δεν  επιβεβαιώνει αυτόν  τον κανόνα,  αφού η Video Technology (V-Tech) φρόντισε κατά την κατασκευή του να είναι  πολύ καλά διαβασμένη!!! H εταιρία  λοιπόν από το Hong-Kong (που ειδικευόταν γενικά στις δημιουργίες computer κλώνων), φαίνεται ότι είχε πάρει  από καιρό το μάθημα της αφού πολλές ήταν οι προηγούμενες απόπειρες κατασκευής παρόμοιων μηχανημάτων.  Από πλευράς νομικών προβλημάτων η υλοποίηση ήταν "καθαρή" αφού  η εταιρία  κυριολεκτικά βαδίζοντας  με το σταυρό στο χέρι ακολούθησε την  νόμιμη οδό σχεδιάζοντας ουσιαστικά από το μηδέν τη ROM του μηχανήματος ξεπατικώνοντας νομότυπα  τις λειτουργίες του Apple II. Το δεύτερο σοκ "νομιμοφροσύνης" ήρθε αμέσως μετά όταν η V-tech έκλεισε συμφωνία με την Microsoft (δημιουργό της Apple soft Basic)  αποκτώντας  μια  νόμιμη "αντιγραφή" της ίδιας Basic που έκρυβαν μέσα τους τα μήλα!!!

Ο όμορφος κάτω από τον πρωινό αθηναϊκό ήλιο! Παρατηρήσατε κάτι; Μα βέβαια!! Ο Laser μπορεί να ρευματοδοτηθεί απευθείας  από το αντίστοιχο  τροφοδοτικό του Apple IIc!!!

Αναλύοντας λίγο  αυτή τη δεύτερη κίνηση μου έρχεται εύλογα η απορία πως κατόρθωσε μια σχετικά μικρή εταιρία με λίγες συγκριτικά  πωλήσεις να πληρώσει  στη Microsoft ακριβά δικαιώματα; Δεν κατέχω  τις λεπτομέρειες της συμφωνίας των δυο εταιριών, αλλά γνωρίζοντας από παλιά  ότι ο Bill Gates δεν αστειευόταν καθόλου  όταν πρόκειται για χρήματα, εικάζω ότι ίσως εξαιτίας του παρωχημένου της 8bit τεχνολογίας (η αγορά μονοπωλείται πια από τα 16bit μεγαθήρια και λογικά  η ζήτηση γλωσσών για 6502 ήταν πια ανύπαρκτη) η V-tech να ξεμπέρδεψε σχετικά εύκολα πληρώνοντας μικρό αντίτιμο  αγοράζοντας τα δικαιώματα, εν αντιθέσει με τα ποσοστά κεφαλικού φόρου που πλήρωνε αρχικά η Apple (ανά υπολογιστή που πούλαγε!!!  Σημ: Αργότερα η Apple αγόρασε και αυτή τα πλήρη δικαιώματα της  basic)!  Αυτό το σενάριο μου φαίνεται αρκετά πιθανό αφού η V-tech πλήρωσε εν έτη 1988 κάτι προερχόμενο μάλλον από τα αζήτητα ενώ  αντιστοίχως η   Microsoft έβγαλε ότι μπορούσε να βγάλει από ένα project που ουσιαστικά έφτασε στο τέλος του. Δεν γνωρίζω βέβαια την αλήθεια,  η ιστορία θα δείξει! 

Ο γνωστός μυστακοφόρος Ιταλός υδραυλικός κάνει το πέρασμα του από τον Laser!  Αν και το παιχνίδι δεν υποστηρίζει scrolling παρόλα αυτά εντυπωσιάστηκα με την ταχύτητα κίνησης του sprite που χειριζόμουν. Θα παρατηρήσατε και εσείς ότι οι αναλύσεις και η χρωματική παλέτα του μηχανήματος  βγάζουν καλά αποτελέσματα για 8bit.

Η ουσία είναι ότι με όλα αυτά η Vtech κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα πολύ  πετυχημένο  και προπάντων νόμιμο  Apple II κλώνο. Η μεγάλη αποδοχή του που οφειλόταν και κατά ένα  μεγάλο ποσοστό στη σούπερ φθηνή τιμή του, του επέτρεψε  να ανταγωνιστεί ευθέως την Apple ακόμα και  μέσα στο ίδιο της το σπίτι σημειώνοντας θεαματικές πωλήσεις. Όπως τελικά ήταν αναμενόμενο,  η Apple δεν έμεινε αμέτοχη σε αυτό  απαντώντας κατά την προσφιλή τακτική της   με ανηλεή δικαστικό αγώνα που έμεινε όμως χωρίς αντίκρισμα αφού ο Laser αποδείχτηκε ότι δεν έφερε ίχνος  επικινδύνου κώδικα  ή άλλης πατέντας προερχόμενα από την  Apple. Και σαν να μην έφτανε αυτό, το αντίγραφο έδειχνε να είναι καλύτερο και από το πρωτότυπο αφού ο Laser δεν αρκέστηκε στο να μιμηθεί απλά τον αντίπαλο άλλα παρουσιάστηκε  αναβαθμισμένος στα σημεία προβάλλοντας βελτιωμένα χαρακτηριστικά έναντι του αντίστοιχων Apple! Φυσικά η ύπαρξη ενός βελτιωμένου  Apple IIe/c κλώνου σε σχεδόν μισή τιμή,  δεν άφησε κανένα ασυγκίνητο ούτε καν και τους πιο φανατικούς Apple φανς!.

Μα βέβαια!!! Αυτό το παιχνίδι πρέπει να έχει βγει στις περισσότερες πλατφόρμες!!!

Χμμμ.....τι να κάνω τώρα με αυτόν που με περιμένει κοιτώντας με στα μάτια γεμάτος απορία; Είναι πάντως καταπληκτικός στην εμφάνιση! Ο σχεδιασμός του ακολουθεί το καλαίσθητο Apple IIc πρότυπο με το γνωστό κλασικό (στο επάνω μέρος) χερούλι μεταφοράς! Το κατακόκκινο λογότυπο του Laser δένει υπέροχα με το απαλό  κρεμ χρώμα του case, ενώ το νίκελ 128  μας πληροφορεί περήφανα ότι το μηχάνημα φέρει τον ιερό αριθμό για τα 8bit των 128Κ μνήμης! Το πολύ θετικής αίσθησης (και αμφιθεατρικής προοπτικής) πληκτρολόγιο γραφομηχανής αποτελείται από 90 πλήκτρα που διαθέτουν -εν αντιθέσει με αυτό του Apple IIc- και ξεχωριστό αριθμητικό πληκτρολόγιο!!! Δέκα function keys ειδικών λειτουργιών (που επίσης δεν υπάρχουν στον apple) ξεχωρίζουν  στο ανώτερο τμήμα του,  ενώ στα πρότυπα του μήλου μπορείς με ένα διακόπτη που βρίσκεται στο πίσω panel υποδοχών να αλλάξεις κατά βούληση το keyboard  layout  επιλέγοντας ανάμεσα σε Qwerty και DVORΑK (Ναι υπάρχει και αυτό)!!! Στην έκδοση του δικού μου μηχανήματος (όπως και στα τελευταία της σειράς)  αυτή η επιλογή έχει αφαιρεθεί ως περιττή μένοντας σταθερά στο εδραιωμένο πια Qwerty. Από μια πρώτη ματιά το πληκτρολόγιο είναι υπέρ πλήρες με όμορφη αίσθηση, εργονομία  και αισθητά αναβαθμισμένο έναντι του ανταγωνισμού!

Σχεδόν ότι τραβάει η ψυχή σας μπορεί να συνδεθεί εδώ!

Ρίχνοντας μια πρώτη ματιά  στις υποδοχές του Laser δεν μπορώ παρά να μη θαυμάσω την συνδεσιμότητα αυτού του μηχανήματος! Βλέποντας  από πίσω (δεξιά προς αριστερά) αντικρίζω  (μετά τη θύρα τροφοδοσίας 17V DC 2A) δύο σειριακές θύρες RS232 που ομοιάζουν επικίνδυνα με τις αντίστοιχες Midi θύρες του Atari ST. Σε αυτές τις θύρες (110 - 19.200bps)  μπορούν να συνδεθούν Modems και σειριακοί εκτυπωτές. Στη συνέχεια βλέπουμε μια υποδοχή για εξωτερικό drive, μια composite Video έξοδο για σύνδεση με έγχρωμα και μονόχρωμα Pal /Ntsc monitors και μια υποδοχή 15pins External video! Εδώ μπορούμε να συνδέσουμε  RGB monitors  και TV  καθώς και τις περίφημες flat lcd οθόνες της apple!!! Λίγο αριστερότερα βλέπουμε το sd selector (μόνο στα παλιότερα μοντέλα) που αλλάζει το keyboard layout και τέλος μια παράλληλη θύρα για σύνδεση με centronics εκτυπωτές! Φυσικά δεν θα μπορούσε να λείπει το game port (Apple IIe/IIc) που προορίζεται για  χειριστήρια παιχνιδιών και mouse.

Χμμμ αρχίζω να συμπαθώ το χερούλι μεταφοράς αλά Apple IIc!!! 

Μια ματιά σε διαφορετικές όψεις  του μηχανήματος! Εδώ θα πρέπει να κάνω μια παρένθεση σχετικά με το 5 1/4"  drive : Το μυστικό της συμβατότητας αποδείχτηκε ότι  ήταν (και) η μεγάλη δισκέτα. Μελλοντικές υλοποιήσεις της Apple (και συμβατών) που αποφάσισαν  να  αλλάξουν το παραδοσιακό 5 1/4" με το νέο  3,5" δημιούργησαν  τεράστιο πρόβλημα και χτύπαγαν μετά το κεφάλι τους. Η πλειονότητα του Apple II software παρέμενε σε 5 1/4!!!

Από τη δεξιά πλευρά  τώρα εντοπίζουμε το ενσωματωμένο  Apple compatible disk drive 5 1/4 μια είσοδο ακουστικών και το ρυθμιστικό έντασης του speaker. Στην αριστερή πλευρά μια έκπληξη θα ξαφνιάσει ευχάριστα αυτούς που προτίμησαν τον laser 128 έναντι  του Apple IIc! Ένα 50 pin expansion port μπορεί να δεχτεί τις κλασικές...Apple κάρτες επέκτασης! Αυτό αυξάνει επικίνδυνα την επεκτασιμότητα του μηχανήματος έναντι του αντιστοίχου Apple IIc που οι δυνατότητες  επέκτασης περικόπηκαν για να μειωθεί ο όγκος!!!  Σε αυτό το slot ένα box interface της laser μπορεί να δεχθεί μέχρι 2 τέτοιες κάρτες ταυτόχρονα υποστηριζόμενες από εξωτερική τροφοδοσία!

Το κάτω μέρος του Laser! Μέσα από τις γρίλιες γυαλίζει η "αμερικανικού" τύπου θωράκιση! Στο κέντρο βλέπετε το ROM trap door! Αν είσαστε καταγεγραμμένος χρήστης, η V-tech θα σας προμηθεύει τα update chips! 

Μη διανοηθείτε να πειράξετε αυτή τη βίδα! Θα μπλέξετε!

Γυρνώντας ανάποδα το μηχάνημα εντοπίζουμε το drive speed rotation (γνωστό και στα Apple)  που με τη βοήθεια ενός κατσαβιδιού μπορείτε να μεταβάλετε την ταχύτητα περιστροφής του drive. Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να το αφήσετε  στην ησυχία του εκτός αν θέλετε να αναβιώσετε τις κλασικές  εποχές του spectrum  (αζιμούθιο γαρ). Το πιο ενδιαφέρον φυσικά το άφησα για το τέλος που δεν είναι άλλο από το Rom door. Εκεί βρίσκονται σε κοινή θέα (μόλις ξεβιδώσετε τις βίδες) τα τσιπάκια που περιέχουν τον Basic interpreter της Microsoft  καθώς και το Laser firmware (Apple IIe compatible)  του μηχανήματος. Τρεις κρυφοί διακόπτες που ρυθμίζουν τον χρονισμό της οθόνης (50/60Hz) και τη συνδεσιμότητα με  έξτρα μνήμη και εξωτερικά/εσωτερικά ports συμπληρώνουν τον μυστικοπαθή laser.

Εδώ βρίσκεται το τσιπάκι με τη ROM του μηχανήματος!  Εδώ περιέχεται επίσης και η Microsoft basic! Ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια : Η ετικέτα δεξιά περιγράφει το μοντέλο μας σαν 128ΕΧ!! Δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν μπόρεσα να το επιβεβαιώσω! Πιθανολογώ ότι η V-tech χρησιμοποίησε σε κάποια κομμάτια το ίδιο case. 

Αν αναρωτιέστε ποιος ο λόγος που οι μηχανικοί της V-tech τοποθέτησαν την ROM του μηχανήματος σε ένα τόσο προσβάσιμο σημείο, η απάντηση είναι, η εύκολη δυνατότητα αναβάθμισης  αφού στα πρώτα Laser ανακαλύφθηκαν από τους χρήστες αρκετά  θέματα συμβατότητας. Η εταιρία όπως ήταν φυσικό  ανέλαβε προς τους Registered χρήστες την υποχρέωση να τους καλύπτει με μελλοντικά updates. Η Version της rom του δικού μου μηχανήματος είναι η "5"  που λογικά είναι από τις τελευταίες για αυτό το μηχάνημα!   

Ο Laser από μέσα! Θυμάστε τη μαζεμένη - συμπαγή κατασκευή καθώς και την (Atari)  θωράκιση! Στη φωτογραφία διακρίνεται το εσωτερικό speaker καθώς και η τετράγωνη Ram door! 

Στο θέμα του επεξεργαστή τώρα, ο Laser φοράει μια  εξελιγμένη έκδοση του MOS 6502, τον  65C02 1Mhz της Western Design (μη τη μπερδεύετε με τη Western digital) που διαθέτει (μέσα σε άλλα) μεγαλύτερο instruction set καθώς και περισσότερα addressing modes. Τον ίδιο επεξεργαστή συναντάμε και στα Apple IIc.

H Ram door ανοικτή! Εκεί προσαρμόζεται η Memory card για την επέκταση μνήμης! Στη φωτογραφία φαίνεται ο εκλεκτής πληκτρολογίου καθώς και κάποια άλλα chips! 

Από πλευράς  μνήμης τα πράγματα είναι επίσης ενδιαφέροντα. Ο Laser διαθέτει  128Κ μνήμης, (150nsec)  ποσότητα  που για τα 8bit  computers θεωρούταν ακόμα και τότε  άκρως ικανοποιητική. Αν τώρα κάποιος ανήσυχος ήθελε να προσθέσει επιπλέον μνήμη ο Laser δε θα τον απογοητεύσει αφού εσωτερικά (αν ξεβιδώσετε το case και πάτε κάτω από τη θωράκιση) μπορεί να δεχτεί εσωτερική  κάρτα επέκτασης μνήμης αναβαθμίζοντας το μηχάνημα μέχρι το 1Mb (δέχεται μέχρι  32 chips  τύπου 41256)!!!

Σε περίπτωση που αναρωτηθήκατε που κουμπώνει η κάρτα επέκτασης, η απάντηση φαίνεται στα ελεύθερα pins πίσω στο βάθος! 

Σας δίνεται λοιπόν η επιλογή να πάρετε την κάρτα κατευθείαν με τη μνήμη που θέλετε ή να βρείτε εσείς από το εμπόριο τα 41256 chip και να τα προσθέσετε σε αυτήν στα άδεια slots.  Αν και ο κεντρικός επεξεργαστής ίσως συναντήσει δυσκολίες ώστε να δει απευθείας τόση μνήμη, ο user όμως  θα αποκτήσει ένα τεράστιο και προπάντων ταχύτατο Ram disk ικανό να μεταμορφώσει αυτό  τον micro σε ένα ισχυρότατο  και προπάντων ταχύτατο εργαλείο!

Ο Basic interpreter παραδοσιακά εμφανίζει την αγκύλη όπως όλα τα μήλα!

Από δυνατότητες γραφικών τώρα έχουμε τις εξής αναλύσεις:

• 40H x 48V Low Resolution (16 Colors)
• 80H x 48V Double Low Resolution (16 Colors)
• 280H x 192V Hi Resolution (6 Colors)
• 560H x 192V Double Hi Resolution  (16 Colors)

Η Πρώτη οθόνη του Computer! To όνομα της Microsoft δίνει έξτρα κύρος!

Απο Text modes υποστηρίζονται:

• 40Η χ 24V
• 80H x 24V ( O Laser υποστηρίζει 80στιλο)!

Από πλευράς ήχου τα πράγματα δεν είναι και ιδιαίτερα εντυπωσιακά  αφού o Laser διαθέτει ένα τυπικό pc speaker! Σίγουρα υπολείπεται από τους περισσότερους home micro που γνωρίζω  πράγμα απαράδεκτο για την εποχή που κυκλοφόρησε.

Κάτω από DOS 3.3! Πληκτρολογήστε Catalog και δείτε το directory tree...Άλλη αίσθηση τα Apple! Ένοιωθα σαν να χειρίζομαι PC!

 Αρκετά όμως με τα θεωρητικά! Ας περάσουμε στο ζωντανότερο κομμάτι της αναζητήσεως μας που είναι η αίσθηση  που αφήνει το μηχάνημα κατά τη χρήση του. Συνδέω λοιπόν το Composite  Cable (που συμπτωματικά ήταν από Apple) στον Laser και από εκεί  στην LG τηλεόραση μου και είμαι έτοιμος!   Με το που ανάβω λοιπόν τον computer η όλη αίσθηση  μου θύμισε  περισσότερο ένα  επαγγελματικό PC παρά κάποιο παλαιό  home (χρησιμοποιώ τον όρο  pc αφού δεν είχα ξαναδεί ποτέ apple). Μια εισαγωγική οθόνη  μας αναφέρει τη version της Rom και της Basic (συνοδευόμενο από ένα σύντομο beep του εσωτερικού speaker) και αμέσως ο computer ζητάει boot disk με   κάποιο λειτουργικό για να ξεκινήσει! Ευνοείται φυσικά ότι αν έχετε εισάγει κάποια δισκέτα με αυτόματα εκτελέσιμο πρόγραμμα  τότε αυτό κατά την εκκίνηση θα τρέξει απευθείας.

Αν δεν έχετε δισκέτα λειτουργικού  θα αντικρίσετε αυτό! 

Χμμμ....πρόβλημα! Μένω αποσβολωμένος κανένα πεντάλεπτο να κοιτάζω αμήχανα την οθόνη. Δεν έχω κάποια δισκέτα με λειτουργικό... πως μπορώ να δουλέψω τον υπολογιστή; Η αρχική οθόνη έγραφε το Logo της Microsoft άρα η basic είναι μέσα στη rom!!!   Πως στην ευχή όμως μπαίνω στον Basic interpreter?  Τελικά μετά από πολύ ψάξιμο  και σπάσιμο νεύρων τα κατάφερα με ένα συνδυασμό πλήκτρων γνωστό στα μήλα (ctrl+reset). Bingo!!!  Ο editor δε μπορώ να πω ότι με ενθουσίασε (προτιμώ σίγουρα την τέλεια ελευθερία του Atari XL). Κατά τη διάρκεια πάντως του γραψίματος οφείλω να πω ότι το μηχάνημα έδειχνε να ανταποκρίνεται  αρκετά γρήγορα με την ταχύτητα ενημέρωσης της οθόνης να βρίσκεται σε πολύ καλά επίπεδα -γεγονός πλασματικό βέβαια αφού αν δοκιμάσετε να εισάγετε μια τεράστια γραμμή εντολής το 1mhz του επεξεργαστή θα ζοριστεί  καθυστερώντας αρκετά να βγάλει κάποιο μήνυμα λάθους.  Κατά τα άλλα η basic είναι αρκετά λυτή, τυπική της εποχής της, με αρκετές αριθμητικές συναρτήσεις βρόγχους και όλα αυτά που γενικώς έχετε συνηθίσει σε αντίστοιχες διαλέκτους της εποχής. Ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια είναι ότι (όπως στα 8bit atari) η εντολή print μπορεί να αντικατασταθεί με το χαρακτήρα "?" ενώ με τον χαρακτήρα ":" μπορείς να ενώσεις δύο εντολές (π.χ 10 Print " Laser 128" : ? "The Apple II killer!!!").

Κατά τα άλλα δε θα βρείτε εντολές σχηματισμού κύκλων ή εξεζητημένες εντολές που κάνουν τη ζωή σας εύκολη στα σύγχρονα computers. Παρόλα αυτά υπάρχει εντολή καθαρισμού της οθόνης "HOME" (Στα Atari δεν υπήρχε) ενώ τα μηνύματα λάθους δεν φημίζονται για την περιγραφικότητα τους!  

Μιας και μιλήσαμε για Basic  θα ήθελα να καταθέσω και την εμπειρία μου με το πλήκτρο "Delete" που στην περίπτωση του Laser δεν λειτουργεί όπως το ξέρετε στα υπόλοιπα computers αφού είναι αξιοποιήσιμο μόνο από  προγράμματα (π.χ επεξεργασία κειμένου)  που κάνουν χρήση του. Σε διαφορετική περίπτωση  π.χ στον basic interpreter το πάτημα του αντί να σβήσει προς τα πίσω, θα τυπώσει στην οθόνη ένα περίεργο σύμβολο σαν αστερίσκο! Τώρα αν σας γεννήθηκε η απορία πως διορθώνετε τα λάθη, απλά    πηγαίνετε με τα βελάκια επάνω από το συντακτικό λάθος και γράφετε από επάνω (σβήνοντας ότι περισσέψει προς τα εμπρός με το  space bar)..

Οι Apple είχαν πραγματικά ότι μπορούσες να ζητήσεις! Στη φωτογραφία ένα Text Adventure μέσα από τον Laser!

To  160Κ Disk drive δουλεύει αρκετά γρήγορα και μπορώ να πω σχετικά αθόρυβα, αφού εκτός από τον ανεκτό (πιο αθόρυβο από του Apple)  μηχανικό θόρυβο,  ελλείψει ηχείων δεν περνάει στα αφτιά σας ούτε ο συνηθισμένος ηλεκτρονικός θόρυβος που είναι αναπόφευκτη κατάρα στα περισσότερα micros με  ενσωματωμένα  drives. Κάπου εκεί κατάλαβα ότι η συσκευή ανάγνωσης είναι single side πράγμα που σημαίνει ότι είσαστε αναγκασμένοι να  γυρνάτε χειροκίνητα τη δισκέτα από την άλλη πλευρά αν θέλετε να διαβάσετε όλη τη δισκέτα, όπως στα Amstrad cpc!   

Στη φωτογραφία ο Laser φιγουράρει με το System Master Pack του Apple II.

Μετά από κάποιες ημέρες κατάφερα να βρω ένα original DOS 3.3 System master pack  set για τη σειρά  Apple II και ως δια μαγείας ο Laser λειτούργησε άψογα,  με  τα DOS 3.3 και Pro-DOS να επιδεικνύουν για ακόμα μια φορά την PC (ή καλύτερα Apple)  πλευρά του,  αφού θα θυμηθείτε   κάτι λίγα από  MS-DOS και CP/M. Για να δείτε την λίστα των αρχείων (DOS) σε μια δισκέτα αντί του κλασικού DIR ή CAT πληκτρολογήστε CATALOG και ο LASER θα σας αποκαλύψει την πλήρη δομή της δισκέτας.

Η τέλεια συμβατότητα με τη σειρά Apple (επάνω από το 90%)  δίνει  στον Laser  την πρόσβαση σε μια βιβλιοθήκη από χιλιάδες παιχνίδια και προγράμματα που γράφτηκαν για αυτούς τους υπολογιστές  και δε θα χρειαστείτε τίποτα παραπάνω. Η εμπειρία μου από μερικά παιχνίδια  που μπόρεσα να τσεκάρω είναι ότι βρίσκονται οπτικά  περίπου  στα όρια μιας CGA με τις αναλύσεις να δίνουν αρκετή λεπτομέρεια (εν αντιθέσει με τα χοντροκομμένα γραφικά άλλων  home). Δυστυχώς τα games που δοκίμασα ήταν text adventures και κάποια platforms  που παιζόντουσαν σε στατική οθόνη- γεγονός που δε μου επέτρεψε να αξιολογήσω τις δυνατότητες  scrolling του μηχανήματος. Ακόμα και έτσι όμως, η κίνηση των (όποιων) sprites ήταν γρήγορη και δε μου δημιούργησε κανένα συναίσθημα "ανασφάλειας" με το  speaker-ακι στον ήχο να κάνει φιλότιμα ότι μπορεί χωρίς να έχω εκεί ιδιαίτερες απαιτήσεις...

Μια παρατήρηση...τι τρέχει με τους Apple users και τα κουνέλια; Όλα τους τα games έχουν και ένα από αυτά!!!

Κάτι άλλο που συγκαταλέγεται στα θετικά για το μηχάνημα είναι ότι  φαίνεται να είναι συμβατό και σχεδόν με όλο το hardware των Apple  πράγμα που σημαίνει ότι σε περίπτωση που δε βρείτε πχ δεύτερο Drive 3,5", mouse ή οτιδήποτε άλλο από την V-tech, ο Laser θα συνεργαστεί άψογα με τα αντίστοιχα  των Apple!  Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού που λέω είναι ότι ο δικός μου Laser έφτασε στα χέρια μου χωρίς το δικό του τροφοδοτικό και  αναγκάστηκα να τον συνδέσω  με το αντίστοιχο του Apple IIc λειτουργώντας άψογα!!!  Τόσο η τάση όσο και η διάταξη των pins του βύσματος ήταν  ακριβώς η ίδια!

Πρέπει να παραδεχτείτε ότι ο Laser 128 είναι ένας πολύ ωραίος micro!!!!

Συνοψίζοντας.
 Έμεινα πολύ ευχαριστημένος από αυτή την επαφή μου με το Laser αφού ένοιωσα ότι κατά κάποιο τρόπο  ψηλάφισα ένα κομμάτι  ιστορίας που μου έλειπε. Σε κάθε περίπτωση αυτό που αισθάνθηκα είναι ότι χειρίστηκα ένα ακριβό υπολογιστή  που σε καμία περίπτωση  δε θα μπορούσα να αποκτήσω πίσω στην εποχή που κυκλοφόρησε. Ο Laser θα καλύψει  100% αυτόν που θα θελήσει ένα φορητό υπολογιστή συμβατό με την τεράστια βιβλιοθήκη software των Apple χωρίς μεγάλο κόστος. Η φθηνή τιμή του (σχεδόν στα μισά του Apple IIc)  καθώς και τα έξτρα χαρακτηριστικά του έκαναν  μεγάλη ζημιά στην Apple αφού   ακόμα και το "μπετόν αρμέ" στεγανό της εταιρίας  (οι χρήστες της),  άρχισαν να παρουσιάζουν διαρροές βλέποντας με καλό μάτι την αγορά του.  Έτσι, δεν ήταν σπάνιο φαινόμενο κάποιος πατέρας που μέχρι τότε χρησιμοποιούσε  κάποιον Apple στο γραφείο του,  να αγοράζει ένα Laser για το γιο του στο σπίτι.  Η V-tech αναμφισβήτητα κατάφερε αυτό που προσπάθησαν πολλοί, να φτιάξει δηλαδή τον πιο πετυχημένο  Apple κλώνο.  Λίγο αργότερα,  τραβώντας  με τον ίδιο τρόπο  το χαλί κάτω από τα πόδια της Apple παρουσίασε τους βελτιωμένους  διάδοχους  (EX και EX2) με τριπλή επιλογή χρονισμού της CPU τρέχοντας σχεδόν τέσσερις φορές γρηγορότερα από τον Apple II αφήνοντας τον στα κρύα του λουτρού!

Δύο κατά κάποιο τρόπο αντίπαλοι της αμερικάνικης αγοράς!  Atari 800 XL και Laser 128 .

 Σε κάθε περίπτωση, παρακολουθώντας αυτόν τον ανταγωνισμό καθούμενος αναπαυτικά σε μια γωνιά της Ευρώπης αδυνατώ να καταλάβω πως είναι δυνατόν εν έτη 1988 εταιρίες να ξοδεύουν κεφάλαια αναλωμένες  σε 8 bit κούρσες!  Από την άλλη όμως μεριά  αμέσως σκέφτομαι ότι  ακόμη και οι  αριστοκράτες Βρετανοί με την κυκλοφορία του Sam Coupe το 1989 έκαναν ακριβώς το ίδιο πράγμα (Spectrum συμβατότητα)!!! Τι να πεις.....η δύναμη της συμβατότητας φαίνεται ότι ήταν πάντα το άγιο δισκοπότηρο για όλα τα  Computers ως καταλυτικός παράγοντας επικράτησης για το μέλλον. Αν και δεν μπορώ με τίποτα να φανταστώ τον εαυτό μου Apple II user  (είχα τότε Atari ST και θα διάλεγα πάλι 16bit υπολογιστή) δεν μπορώ παρά  να μην θαυμάσω αυτό τον μακρινό συγγενή και να του βγάλω το καπέλο. Ο Laser 128 σαν "Apple killer" και γνήσιος μαχητής κέρδισε το σεβασμό μου! Τον χαιρετώ αγγίζοντας συγκαταβατικά  το πληκτρολόγιο του  διαβεβαιώνοντας τον ότι θα γράψω κάτι καλό για αυτόν προς το ελληνικό κοινό!

Το Hit της V-tech σε μια τελευταία φωτογράφιση για τις ανάγκες του άρθρου! Αυτός ήταν ο πιο πετυχημένος και 100% νόμιμος Apple συμβατός!

Η V-tech αργότερα συνέχισε στο χώρο των IBM συμβατών που ατυχώς της έδωσαν και  τη χαριστική βολή, αναγκάζοντας την να αποσυρθεί μόνιμα από την αγορά των προσωπικών υπολογιστών. Η σειρά LASER 128 ήταν σίγουρα η καλύτερη στιγμή της,  που ατυχώς δεν μπόρεσε  να επαναλάβει! Άσχετα από  την άδοξη κατάληξη, ο Laser κέρδισε επάξια μια θέση στην ιστορία ως ο μόνος 100% νόμιμος  και πιο πετυχημένος Apple κλώνος.